Το Παγκόσμιο Κύπελλο της διαφθοράς και του αίματος

Σε μερικές ημέρες από σήμερα ο πλανήτης θα παίζει μπάλα, όπως συνηθίζει κάθε τέσσερα χρόνια. Για πρώτη φορά -μάλιστα-μέσα στο χειμώνα και στο αραβικό εμιράτο του Κατάρ. Ετοιμάστε πίτσες, σουβλάκια, μπύρες και αναψυκτικά για τρελές βραδιές μπροστά από την τηλεόραση. Όχι την δημόσια, αλλά εκείνη του «ΑΝΤ1» και του συνδρομητικού «ΑΝT1 Plus».

Ωραία θα περάσουμε, ποιος θα το πάρει στ' αλήθεια; Μισό λεπτό, όμως. Πριν πιάσετε θέση στον καναπέ και γίνετε εμμονικοί με τη διοργάνωση, όπως κάθε φορά που ένα μεγάλο τουρνουά κλέβει την παράσταση, σκεφτείτε λίγο διαφορετικά.

Διότι αυτό το Παγκόσμιο Κύπελλο δεν καινοτομεί μόνο επειδή γίνεται καταμεσής της ποδοσφαιρικής σεζόν και ίσως στη μικρότερη χώρα που διοργανώθηκε ποτέ.

Μέχρι να φτάσουμε, την ερχόμενη Κυριακή (20/11) στη σέντρα του αγώνα Κατάρ-Εκουαδόρ, χιλιάδες άνθρωποι, εργάτες στα ατέλειωτα έργα υποδομής για το Μουντιάλ, έχουν χάσει τη ζωή τους, ενώ η σκιά του μεγαλύτερου σκανδάλου διαφθοράς στον αθλητισμό που διέλυσε (;) τη σχεδόν μαφιόζικη διάρθρωση της «FIFA», έστω κι αν έχουν περάσει πέντε χρόνια πέφτει βαριά πάνω από τη διοργάνωση.

Η διπλή ψηφοφορία του 2010, άλλωστε, για τα Μουντιάλ του 2018 (από τη Ρωσία) και του 2022 (από το Κατάρ), συνέπεσε με την έναρξη μιας εκτεταμένης έρευνας του FBI, που κατέληξε στις συλλήψεις επιφανών στελεχών της παγκόσμιας ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας και την οριστική εκπαραθύρωση του Σεπ Μπλάτερ (και του Μισέλ Πλατινί).

Αν ήταν όμως μόνο τα εκατομμύρια δολάρια που ταξίδευαν ακόμη και σε βαλίτσες, θα μπορούσε κανείς να αποδεχθεί την κυνική πραγματικότητα του καπιταλισμού, όπου τίποτε δεν κινείται χωρίς το χρήμα (νόμιμο ή μαύρο) και να ξεχαστεί απολαμβάνοντας την ποδοσφαιρική πανδαισία που κρατάει σχεδόν ένα μήνα, με 32 ομάδες να μπαίνουν στην εκκίνηση, μέχρι να μείνουν δυο για τον τελικό, λίγο πριν από τα Χριστούγεννα (18/12).

Το Παγκόσμιο Κύπελλο γέμισε από το αίμα των εργατών και τα δολάρια της διαφθοράς: Το Στάδιο 974 της Ντόχα, όπου την ερχόμενη Κυριακή θα γίνει το ματς της πρεμιέρας ανάμεσα σε Κατάρ και Εκουαδόρ © AP.

Πώς όμως γίνεται κανείς να μείνει αδιάφορος στο αίμα των εργατών που έσπευσαν να αναμορφώσουν και να ετοιμάσουν το Κατάρ για την «γιορτή του ποδοσφαίρου» την οποία το εμιράτο με τόσο πάθος και φιλοδοξία διεκδίκησε;

Ο Ερικ Καντονά, γύρισε ήδη την πλάτη του λέγοντας ότι δεν πρόκειται να παρακολουθήσει αυτό το Μουντιάλ.

«Όλα γίνονται για τα λεφτά. Ο τρόπος που συμπεριφέρθηκαν και συμπεριφέρονται στους ανθρώπους που συμμετείχαν στην κατασκευή των γηπέδων είναι φρικτός. Τόσοι άνθρωποι σκοτώθηκαν. Και εμείς θα πάμε να γιορτάσουμε το Παγκόσμιο Κύπελλο;» αναρωτήθηκε ο Γάλλος. Κάποτε, παίζοντας για την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ δεν δίστασε να κλωτσήσει τον «φίλαθλο» που τον έβριζε σκαιότατα από την εξέδρα, σιγά μην κρατούσε το στόμα του κλειστό, τώρα που υπάρχει ακόμη πιο σοβαρός λόγος: «Εγώ δεν θα το παρακολουθήσω. Καταλαβαίνω ότι το ποδόσφαιρο είναι και μπίζνες, αλλά πιστεύω ότι στο συγκεκριμένο μέρος δεν θα έπρεπε να δοθεί αυτή η ευκαιρία...».

Πανό των Γερμανών φιλάθλων για μποϊκοτάζ στο Μουντιάλ στον αγώνα του Σαββάτου ανάμεσε σε Σάλκε και Μπάγερν © AP.

'Οπως το 1978 στην Αργεντινή...

Το ξέρουμε. Όσα κι αν πει ο Καντονά, όσες ενστάσεις και να έχουμε όλοι για την αναγκαιότητα αυτής της διοργάνωσης με τις συγκεκριμένες συνθήκες, η μπάλα θα κυλήσει στα γήπεδα του Κατάρ. Από τη μια υπάρχουν 6.500 και πλέον νεκροί εργάτες, από την άλλη 4.6 δισεκατομμύρια δολάρια, που υπολογίζεται ότι θα είναι το συνολικό κέρδος του Παγκοσμίου Κυπέλλου.

Δεν είναι πάντως η πρώτη φορά που ξεσηκώνεται μια θύελλα διαμαρτυριών σε βάρος της διοργάνωσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Πριν από 44 χρόνια, το 1978, ο στραγηγός Βιντέλα και οι υπόλοιποι χουνταίοι της Αργεντινής καμάρωναν σαν γύφτικα σκερπάνια καθώς η αλμπισελέστε θριάμβευε στο Μουντιάλ που είχαν ζητήσει και πάρει τη διοργάνωση από την «FIFA» του Ζοάο Χαβελάνζε.

Ο Βραζιλιάνος πρώην κολυμβητής, είχε καθίσει στον προεδρικό θώκο το 1974 και έκλεινε τα αυτιά του στις ενστάσεις που διατύπωνε η ποδοσφαιρική κοινότητα για τη διεξαγωγή του Παγκοσμίου Κυπέλλου από το στρατιωτικό καθεστώς της Αργεντινής. Το Μουντιάλ της ντροπής, όπως έμεινε στην ιστορία.

Η στυγνή δικτατορία του Βιντέλα, οι «εξαφανίσεις» των αντιφρονούντων, οι φυλακίσεις και τα βασανιστήρια δεν έλεγαν τίποτε στον Χαβελάνζε, που στεκόταν αγέρωχος δίπλα στους δικτάτορες. Είχε άλλωστε αποκρούσει κάθε σκέψη αλλαγής έδρας στο Μουντιάλ, μετά το πραξικόπημα του 1976. Στήριξε την Αργεντινή, παρότι η χούντα είχε δείξει εξ αρχής το αποτρόπαιο πρόσωπο της, αναμασώντας το γνωστό σλόγκαν «η πολιτική δεν έχει σχέση με το ποδόσφαιρο».

Στην επιτροπή, μάλιστα, που έστειλε για να επιβλέψει τα έργα στο Μπουένος Άιρες, μετείχε και ο Γερμανός Χέρμαν Νοϊμπέργκερ, μέλος των «SS» στα νιάτα του.

Ένας άλλος Γερμανός, πάντως, ο Πάουλ Μπράιτνερ, πρωταθλητής κόσμου τέσσερα χρόνια πριν, αρνήθηκε να ταξιδέψει μέχρι την Αργεντινή, μένοντας πιστός στην ιδεολογία του, ενώ την αποστολή της Ολλανδίας δεν ακολούθησε ο Γιόχαν Κρόιφ. Ο ίδιος, μερικά χρόνια αργότερα, διευκρίνισε ότι έμεινε εκτός Μουντιάλ για προσωπικούς λόγους . Μια επίθεση στο σπίτι που έμενε στη Βαρκελώνη τον υποχρέωσαν να μείνει κοντά στην οικογένεια του. Καμιά σχέση με τα τεκταινόμενα στην Αργεντινή.

Και τότε, όπως και τώρα, οι φίλαθλοι σε όλο τον κόσμο απαιτούσαν την αλλαγή έδρας του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Παρά τις φωνές, η Αργεντινή διοργάνωσε και πανηγύρισε στο τέλος τον παγκόσμιο τίτλο. Παρότι οι παράτολμοι Σουηδοί ποδοσφαιριστές βρέθηκαν στην Πλατεία Μαΐου, που διαδήλωναν οι μητέρες (και λοιπές συγγενείς) των εξαφανισμένων, μετέφεραν στους ξένους ανταποκριτές τις σπαραχτικές εικόνες που είχαν αντικρύσει, το Μουντιάλ 78 έγινε κανονικά και (όπως θα έλεγε και η χούντα) με το νόμο.

Χάρη στην στήριξη του Χαβελάνζε και της «FIFA», ο Βιντέλα πέτυχε τον στόχο του, αφού ήταν προφανές ότι ήθελε να χρησιμοποιήσει το Μουντιάλ για να εξωραΐσει την εικόνα του καθεστώτος σε ολόκληρο τον κόσμο.

«Η Αργεντινή είναι μια χώρα στην οποία βασιλεύει η τάξη. Εγώ δεν είδα πουθενά έστω και έναν πολιτικό κρατούμενο» είπε με στόμφο ο αρχηγός της Δ. Γερμανίας Μπέρτι Φογκτς, ενώ ο γνωστός και μη εξαιρετέος Χένρι Κίσινγκερ, που παρακολούθησε τους αγώνες (σ.σ υπάρχει ο αστικός μύθος ότι επισκέφθηκε τα αποδυτήρια του Περού, πριν ξεκινήσει ο περιβόητος αγώνας με την Αργεντινή) δήλωνε ότι «αυτή η χώρα έχει ένα λαμπρό μέλλον σε όλα τα επίπεδα».

Ο δικτάτορας στρατηγός Βιντέλα συγχαίρει τον Οσβάλντο Αρντίλες (δεξιά) και τον αρχηγό της Εθνικής Αργεντινής το 1978, Ντανιέλ Πασαρέλα © AP.

Με τα γήπεδα γεμάτα και τους Αργεντίνους στο δρόμο να πανηγυρίζουν τον θρίαμβο της εθνικής τους ομάδας, ο Χαβελάνζε δήλωνε ότι έγινε ένα υπέροχο Μουντιάλ, ενώ στην ομιλία του, στην τελετή έναρξης είχε αναφωνήσει ανερυθρίαστα: «Επιτέλους ο κόσμος θα μπορέσει να δει το πραγματικό πρόσωπο της Αργεντινής». Φυσικά, το πραγματικό πρόσωπο της Αργεντινής δεν ήταν τα ευτυχισμένα πρόσωπα μετά το 3-1 επί της Ολλανδίας.

Μόλις μερικά τετράγωνα δίπλα από το «Μονουμεντάλ» που έγινε ο τελικός, βρισκόταν η κόλαση της «ESMA». Το κέντρο των βασανιστηρίων. Από εκεί ξεκινούσαν οι πτήσεις του θανάτου, αεροπλάνα δηλαδή, που ξεφόρτωναν στο κενό τους αντιφρονούντες.

Η χούντα της Αργεντινής άφησε πίσω της 30.000 θύματα και τα εγκλήματα της έγιναν γνωστά, μετά την πτώση δημιουργώντας ένα τεράστιο τραύμα σε όλη τη χώρα, που την ώρα των βασανιστηρίων πανηγύριζε τα γκολ του Μάριο Κέμπες.

Από τον Χαβελάνζε στον Μπλάτερ, μια πορεία απόλυτης διαφθοράς

Ο Χαβελάνζε, εν τω μεταξύ, μετά τους εναγκαλισμούς με τον Βιντέλα, έβρισκε στο πρόσωπο ενός 40χρονου Ελβετού τον άνθρωπο που θα αναλάμβανε το σχέδιο ανάπτυξης της «FIFA». Ήταν ένας φιλόδοξος, κοντόσωμος παράγοντας, που το 1972 καθόταν στο τραπέζι της Γραμματείας της Ολύμπια Χάλε και στον περίφημο τελικό του ολυμπιακού τουρνουά μπάσκετ, ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Σοβιετική Ένωση. Τον έλεγαν Σεπ Μπλάτερ!

Στο ντοκιμαντέρ «FIFA – Uncovered» (προβλήθηκε πρόσφατα από το Netflix) αναλύεται διεξοδικά η πορεία του ανθρώπου που πρώτα έγινε δεξί χέρι του Χαβελάνζε, τον οποίο παγίδευσε όταν έπεσε στα χέρια του (μάλλον εκ παραδρομής) αποδεικτικό έγγραφο για τον χρηματισμό του Βραζιλιάνου και εν τέλει τον οδήγησε σε παραίτηση το 1998, παίρνοντας ο ίδιος τη θέση του. Χαλίφης στη θέση του χαλίφη.

Ήδη η «FIFA» από μια λέσχη επιφανών ποδοσφαιρόφιλων είχε μετατραπεί σε ένα πανίσχυρο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα. Ο εναγκαλισμός της πρώτα με την «Coca Cola» κι ύστερα με την «Adidas», μέσω του ιδιοκτήτη της οποίας Χορστ Ντάσλερ, ιδρύθηκε και η περίφημη «ISL» (η οποία είχε το αποκλειστικό μονοπώλιο όλων των εμπορικών δικαιωμάτων της FIFA) έκαναν το ποδόσφαιρο την πιο επικερδή επιχείρηση στον κόσμο.

Το χρήμα έρρεε άφθονο, γέμιζε τις τσέπες των άπληστων παραγόντων, που στη διαδρομή του χρόνου αποδείχθηκε ότι δεν είχαν ιερό και όσιο. Όποιος είδε το ντοκιμαντέρ καταλαβαίνει...

Ο βίος και η πολιτεία του Μπλάτερ, όπως και των μελών της περιβόητης Εκτελεστικής Επιτροπής της διεθνούς ομοσπονδίας εξιστορούνται γλαφυρά, ενώ ο ίδιος ο Ελβετός μιλάει, χωρίς βέβαια να αποδέχεται καμιά από τις κατηγορίες που τον βαραίνουν.

Ο 86χρονος παράγοντας αναπολεί τις ... παλιές καλές μέρες της δόξας του, μιλάει με συγκίνηση, σχεδόν δακρυσμένος, για τον Νέλσον Μαντέλα, ρίχνει όλες τις ευθύνες στους κακούς συνεργάτες του οι οποίοι κάποια στιγμή λοξοδρόμησαν.

Ο ίδιος δεν ήξερε τίποτε και πάντα πάλευε για την ενότητα και την ανάπτυξη του ποδοσφαίρου. Θυμίζει δε, ότι όταν υπέβαλε την παραίτηση του (το 2015) είχε επανεκλεγεί πανηγυρικά στη θέση του προέδρου, όπως έκανε από το 1998 και μετά όταν νίκησε τον Λέναρτ Γιόχανσον και οδήγησε την «FIFA» σε μια διαδρομή στο τέλος της οποίας το καράβι έπεσε στα βράχια.

Δε γίνεται βέβαια σε ένα απολύτως διεφθαρμένο οργανισμό, όπως η «FIFA», ο επικεφαλής να δηλώνει αθώος. Κανείς όμως δεν μπορούσε να αγγίξει τον Μπλάτερ, το ίδιο το ποδόσφαιρο τον συντηρούσε στη θέση του «μεγάλου αρχηγού» ο οποίος στο τέλος νόμιζε πραγματικά ότι ήταν άτρωτος.

Ο Ζοάο Χαβελάνζε και ο Σεπ Μπλάτερ πρόεδροι της FIFA για 41 χρόνια. Αυτοί δημιούργησαν το τέρας © AP.

Οταν εμφανίστηκε ο Άντριου Τζένινγκς, ο εμβληματικός Σκωτσέζος ρεπόρτερ που πέθανε τον περασμένο Αύγουστο, ο πανίσχυρος πρόεδρος δεν φανταζόταν τι θα επακολουθήσει: «Χερ Μπλάτερ, έχετε ποτέ δωροδοκηθεί» ήταν η απευθείας ερώτηση του ... ενοχλητικού Τζένινγκς ενώ ο Μπλάτερ μόλις είχε ολοκληρώσει την αρχική τοποθέτηση του, μετά την επανεκλογή του το μακρινό 2002.

Ο Ελβετός παράγοντας αρνήθηκε κατηγορηματικά, όμως ο Τζένινγκς ,όπως διηγήθηκε αργότερα, είχε πετύχει τον στόχο του: «Όταν ρώτησα τόσο ... προκλητικά, οι παριστάμενοι δημοσιογράφοι, έκαναν ένα βήμα πίσω σα να ήθελαν να δείξουν ότι δεν έχουν σχέση μαζί μου. Άλλο που δεν ήθελα. Φάνηκε πεντακάθαρα ποιος ήμουν. Έξι εβδομάδες αργότερα, ένα μεσαίο στέλεχος της FIFA, ερχόταν σε επαφή μαζί μου, φέρνοντας και μια σειρά από αποκαλυπτικά έγγραφα και ντοκουμέντα που αποκάλυπταν τη διαφθορά».

Ο Τζένινγκς έψαξε βαθιά, έκανε απανωτές εκπομπές για την «FIFA», κυνηγούσε τον Μπλάτερ αλλά και τον περιβόητο Τζακ Γουόρνερ, πρόεδρο της «CONCACAF» (η συνομοσπονδία ποδοσφαίρου Κεντρικής Αμερικής και Καραϊβικής), μέχρι που στο τέλος έγινε βασικός πληροφοριοδότης στην έρευνα του «FBI».

Ο ίδιος άλλωστε μελετούσε επισταμένως πως λειτουργούσε η παγκόσμια ομοσπονδία και ο πρόεδρος της: «Από τα πρώτα έγγραφα που πήρα στα χέρια μου είχα αποδείξεις για την απίστευτη χλιδή στην οποία ζούσαν τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής και ο ίδιος ο Μπλάτερ. Αρκεί να σας πω ότι ο χερ Μπλάτερ δεν πήρε ποτέ ένα αεροπλάνο της γραμμής. Πάντα πετούσε με ιδιωτικό τζετ από τη Ζυρίχη. Ακόμη κι αν έπρεπε να πεταχτεί στο τοπικό μολ για να κάνει μερικά ψώνια...».

Το μεγάλο φαγοπότι και το Κατάρ

Στην «FIFA άρχισε ένα ατέλειωτο φαγοπότι. Τα «δωράκια» στον Χαβελάνζε έμοιαζαν με πταίσματα μπροστά στα εκατομμύρια που χόρευαν με επίκεντρο την ανάληψη της διοργάνωσης του Μουντιάλ, που άρχισε να κοστίζει πανάκριβα και να γίνεται το πρώτο τηλεοπτικό προϊόν, ανά τετραετία.

Με πρόσχημα την περίφημη «ανάπτυξη του ποδοσφαίρου» οι απανταχού πρόεδροι των ομοσπονδιών και των συνομοσπονδιών τσέπωναν το χρήμα.

Ο Μπλάτερ που το 1998 εξελέγη πρόεδρος κλείνοντας το μάτι στους (παραγκωνισμένους) Αφρικανούς είχε υποσχεθεί ένα Μουντιάλ στην Μαύρη Ήπειρο.

Προσεγγίζοντας τον Νέλσον Μαντέλα έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής και το 2004 η ψηφοφορία για την ανάληψη της διοργάνωσης του 2010 είχε μόνο αφρικανικές υποψηφιότητες. Αίγυπτος, Μαρόκο και Νότιος Αφρική (ενώ ενδιαφέρον είχαν εκδηλώσει Τυνησία και Λιβύη, χωρίς όμως να εκπληρώσουν τα κριτήρια). Η Ν. Αφρική υπερίσχυσε στο τέλος και πήρε το Μουντιάλ.

Στην διάρκεια της προετοιμασίας για το Παγκόσμιο Κύπελλο υπήρχαν έντονες αμφιβολίες για το αν η Ν. Αφρική θα είναι έτοιμη, υπήρξαν πολλές καθυστερήσεις ακόμη και σκέψεις για αλλαγή του διοργανωτή. Η «FIFA» - κάθε φορά - εξέφραζε την απόλυτη εμπιστοσύνη της στους Νοτιοαφρικανούς. Δεν θα μπορούσε να κάνει αλλιώς. Όπως αποδείχθηκε το 2015 η κυβέρνηση της Ν. Αφρικής είχε εμβάσει 10.000.000 δολάρια στον Τζακ Γουόρνερ.

Επίσημη αιτιολογία «η βελτίωση της ζωής των Νοτιοαφρικανών μεταναστών της Καραϊβικής και της Κ. Αμερικής».

Ένα εκατομμύριο έβαλε στην τσέπη ο Τσακ Μπλέιζερ, ο αμφιλεγόμενος αντιπρόεδρος της αμερικάνικης ομοσπονδίας ποδοσφαίρου (και ταυτόχρονα γενικός γραμματέας της CONCACAF και φυσικά μέλος της ΕΕ της FIFA) ο οποίος στο τέλος επιβεβαίωσε την δωροδοκία.

Τον μακαρίτη Μπλέιζερ (πέθανε το 2017) είχε παγιδεύσει το FBI, αναγκάζοντας τον να αποκαλύψει ένα μεγάλο κομμάτι της διαφθοράς, για να γλιτώσει τα χειρότερα. Βλέπετε, ο γιγαντόσωμος Μπλέιζερ, ενώ η περιουσία του ανερχόταν σε 15 εκατομμύρια δολάρια δεν είχε υποβάλλει ποτέ φορολογική δήλωση.

«Αν δεν μας τα πείτε χαρτί και καλαμάρι, κινδυνεύετε με ποινή φυλάκισης 70 χρόνων και βάλε» του είπαν οι ομοσπονδιακοί πράκτορες και ο Μπλέιζερ αναγκάστηκε να ομολογήσει τα πάντα.

Μέχρι να γίνουν όλα αυτά, όμως, η «FIFA» συνέχιζε ανεξέλεγκτη τη δράση της. Το 2010 ο ίδιος ο Μπλάτερ είχε την ιδέα να δώσει δυο διοργανώσεις μαζί (2018, 2022). Με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια. Και πολλά εκατομμύρια θα πρόσθετε κανείς. Η Ρωσία είχε να αντιμετωπίσει από την Ευρώπη Ισπανία-Πορτογαλία, Ολλανδία-Βέλγιο και μόνη της την Αγγλία. Παρότι ο φάκελός της είχε σοβαρό πρόβλημα στις εσωτερικές μετακινήσεις εξασφάλισε το + 50% των ψήφων (13) μόλις στην δεύτερη ψηφοφορία.

Για το Μουντιάλ 2022, οι ΗΠΑ είχαν θεωρηθεί γκραν φαβορί, απέναντι σε Ν.Κορέα, Ιαπωνία και Αυστραλία. Το Κατάρ, που στην κυριολεξία δεν είχε ... τίποτα να δείξει (ούτε καν ένα γήπεδο) ελάχιστοι το υπολόγιζαν. Κι όμως το Εμιράτο μπήκε από την αρχή επικεφαλής και μετά από τέσσερις ψηφοφορίες πήρε το Μουντιάλ με 14 ψήφους (έναντι 8 των ΗΠΑ) προς γενική κατάπληξη. Ο Μπιλ Κλίντον, επικεφαλής της αμερικάνικης αντιπροσωπείας δεν έκρυψε την απογοήτευση του (λέγεται ότι στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του, έσπασε ένα καθρέφτη από τα νεύρα του) ενώ σχετική δήλωση έκανε και ο Μπαράκ Ομπάμα. Την ώρα που οι Καταριανοί πανηγύριζαν, ο Μπλάτερ συνειδητοποιούσε ότι «είχε γίνει ένα μεγάλο λάθος». Δεν φανταζόταν, βέβαια, ότι η διεθνής ομοσπονδία βάδιζε προς τον όλεθρο.

Ο Τσακ Μπλέιζερ (αριστερά) και ο Τζακ Γουόρνερ. Διεφθαρμένοι μέχρι το κόκκαλο. Ο πρώτος υπό την πίεση του FBI αποκάλυψε ένα μεγάλο μέρος των σκανδάλων της «FIFA». Αμφότεροι κινούσαν τα νήματα στην συνομοσπονδία ποδοσφαίρου Κεντρικής Αμερικής και Καραϊβικής © AP.

Λίγο μετά την ψηφοφορία το «ESPN» δημοσίευσε κατηγορίες για εισροή χρημάτων από το Κατάρ σε 15 χώρες από Αφρική, Λατινική Αμερική και της Νοτιανατολική Ασία με αιτιολογία διάφορα προγράμματα ανάπτυξης του ποδοσφαίρου. Έξι απ' αυτές τις χώρες είχαν αντιπροσώπους στην εκτελεστική επιτροπή της «FIFA».

Τον Μάιο του 2011, ο Λόρδος Τρέισμαν, επικεφαλής της αγγλικής υποψηφιότητας κατέθεσε σε επιτροπή της Βουλής των Κοινοτήτων ότι τον είχαν πλησιάσει τέσσερα μέλη της «ΕΕ» της «FIFA» ζητώντας διάφορα ανταλλάγματα, για τη θετική προς την Αγγλία ψήφο τους.

Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Τρέισμαν, ο Τζακ Γουόρνερ είχε ζητήσει 2.5 εκατομμύρια δολάρια (που θα χρησιμοποιούσε σε διάφορες «ποδοσφαιρικές» δραστηριότητες, δηλαδή θα έμπαιναν στην τσέπη του) ενώ ο πρόεδρος της συνομοσπονδίας της Ν.Αμερικής, Νίκολας Λεοζ απαίτησε να χριστεί ...ιππότης!

Μέσα στην σουίτα

Η Φαίδρα Αλματζίντ εργαζόταν στην επιτροπή υποψηφιότητας του Κατάρ, υπεύθυνη για τις δημόσιες σχέσεις των μίντια. Σύμφωνα με τη δική της μαρτυρία, τον Ιανουάριο του 2010, ένα χρόνο πριν από την ψηφοφορία, στη σουίτα του Χασάν Αλ-Θαγουάντι (γενικός γραμματέας της οργανωτικής επιτροπής του Μουντιάλ και πρόσωπο κλειδί για την υποψηφιότητα του Κατάρ) σε ξενοδοχείο της Αγκόλα, τρεις Αφρικανοί, μέλη της Ε.Ε πήραν από 1.5 εκατομμύριο δολάρια, με προφανές αντάλλαγμα την ψήφο τους.

Ο Καμερουνέζος Ίσα Χαγιάτου, πρόεδρης της συνομοσπονδίας ποδοσφαίρου της Αφρικής, ο Ζακ Ανουμά από την Ακτή Ελεφαντοστού και ο Νιγηριανός Άμος Αναμού, ήταν σύμφωνα με την Αλματζίντ οι παράγοντες που δωροδοκήθηκαν.

Τα ονόματα τους διέρρευσαν στους «Sunday Times», με την αγγλική εφημερίδα να στέλνει επιστολή στην σχετική επιτροπή της Βουλής των Κοινοτήτων.

Αργότερα, η Αλματζίντ διέψευσε γραπτώς την καταγγελία της, ζητώντας μάλιστα δημόσια συγγνώμη. Ωστόσο την υποστήριξε εκ νέου στην έρευνα του «FBI», το οποίο της παρείχε και προστασία, καθώς όπως ισχυρίστηκε η διάψευση έγινε μετά από αφόρητες πιέσεις και φόβους της για τη ζωή της.

Ο Αλ Θαγουάντι ρωτήθηκε από τους υπεύθυνους του ντοκιμαντέρ «FIFA-Uncovered» και προφανώς αρνήθηκε κάθε σχέση με όσα κατήγγειλε η πρώην συνεργάτις του: «Είμαι πολύ απογοητευμένος με την στάση της» σχολίασε...

Το δείπνο στο Ελιζέ

Εννιά μέρες πριν από την τελική ψηφοφορία της «FIFA» για το Μουντιάλ ο Νικολά Σαρκοζί υποδέχθηκε τον Σεΐχη Ταμίν Μπιν Χαμάντ Αλ Θανί, πρίγκιπα του εμιράτου, στο Παρίσι. Στο δείπνο έδωσαν ακόμη το παρών ο πρωθυπουργός του Κατάρ, Χαμαντ Μπεν Τζασέμ και ο Μισέλ Πλατινί, τότε πρόεδρος της «UEFA», υποστηρικτής του Μπλάτερ και για πολλούς διάδοχος του στην παγκόσμια ομοσπονδία.

«Δεν ειπώθηκε κάτι συγκεκριμένο, αλλά κατάλαβα ότι στην ψηφοφορία έπρεπε να υποστηρίξω το Κατάρ» σχολίαζε αργότερα ο άλλοτε αρχηγός της Εθνικής Γαλλίας και ένας από τους κορυφαίους ποδοσφαιριστές όλων των εποχών.

Πράγματι, ο Πλατινί που είχε εναντιωθεί στο «Μουντιάλ των Αράβων» και ταχθεί αναφανδόν υπέρ των Αμερικανών, ψήφισε υπέρ του Κατάρ, όπως έκανε και η πλειοψηφία των μελών της Εκτελεστικής Επιτροπής.

Ο Μισέλ Πλατινί καταρρέει μαθαίνοντας τις συλλήψεις στη Ζυρίχη το 2015. Τέσσερα χρόνια μετά συνελήφθη και αυτός... © AP.

Παρότι είχαν γραπτή ειδοποίηση για τις σοβαρές ελλείψεις του φακέλου υποψηφιότητας από το Εμιράτο, κανείς δεν την πήρε στα σοβαρά. Ή μάλλον δεν την διάβασε καθόλου.

Λίγους μήνες αργότερα, όλως τυχαίως, η «Qatar Sports Investment» ανακοίνωνε-έναντι 76 εκατομμυρίων ευρώ- την αγορά της Παρί Σεν Ζερμέν, σε μια κολοσιαία επένδυση για τα δεδομένα όχι μόνο του γαλλικού, αλλά και του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, γενικότερα. Συμπτωματική επίσης ήταν η αγορά και μερικών ... αεροσκαφών Ραφάλ, από την πολεμική αεροπορία του Κατάρ, εκείνη την εποχή.

Οι καλοί λογαριασμοί, κάνουν τους καλούς φίλους. Η «FIFA» παίρνει 300 εκατομμύρια δολάρια, παραχωρώντας στην Αλ Τζαζίρα τα δικαιώματα των δυο Παγκοσμίων Κυπέλλων (2018-2022) σχεδόν ένα μήνα πριν την ανακοίνωση της τελικής απόφασης της για τη διεξαγωγή τους. Μια ρήτρα στο συμβόλαιο υποδεικνύει τι θα ψήφιζαν τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής, ακόμη κι αν στο Κατάρ έπεφτε ατομική βόμβα. Η «FIFA» θα έβαζε άλλα 100 εκ. δολάρια στο ταμείο της, αν η διοργάνωση του 2022 πήγαινε στο αγαπητό εμιράτο.

Όλον αυτό τον καιρό ο Μπλάτερ προσπαθούσε να μαζέψει την κατάσταση. Ήδη, όμως, είχε ξεκινήσει η έρευνα του «FBI» γενικώς για την «FIFA». Ο Ελβετός πανίσχυρος πρόεδρος, απέκρουσε κάθε επίθεση εναντίον της διεθνούς ομοσπονδίας, βάζοντας ακόμη και τις φωνές κραυγάζοντας «δεν είμαστε διεφθαρμένοι», ακόμη κι όταν ο Καταριανός Μοχάμεντ Μπιν Χάμαν, αποπέμφθηκε από την «FIFA» με την κατηγορία της δωροδοκίας.

Το 2012 υπό την πίεση της κοινής γνώμης και των συνεχόμενων δημοσιευμάτων, αποφάσισε να αναθέσει στον Αμερικανό δικηγόρο, Μάικλ Γκαρσία, την έρευνα για την ανάληψη των δυο Παγκοσμίων Κυπέλλων σε Ρωσία και Κατάρ.

Ο Γκαρσία παραδίδει την έρευνα των 320 σελίδων στον Χανς Γιοακίμ Έκερτ, τον Γερμανό Δικαστή που προΐσταται και της επιτροπής δεοντολογίας της «FIFA». Ο Έκερτ συντάσσει ένα πόρισμα 42 σελίδων, με το οποίο επί της ουσίας απαλλάσσει τις δυο χώρες από κάθε ευθύνη και προφανώς την διεθνή ομοσπονδία. Ο Γκαρσία αντιδρά, υποβάλλοντας την παραίτησή του. Η «FIFA», πάντως, θεωρεί ότι δεν τίθεται κανένα θέμα, προχωράει κανονικά τις δουλειές της και το μόνο, που αλλάζει ο Μπλάτερ είναι η διεξαγωγή των αγώνων, από καλοκαίρι σε χειμώνα.

Ο Σεπ Μπλάτερ δηλώνει ότι κοιμάται ήσυχος τα βράδια. Αυτό έλειπε... © AP.

Ήδη, όμως, έχει ξεκινήσει η έρευνα του «FBI», ο Αμερικανός Μπλέιζερ «κελαηδάει» κανονικά και κατ΄ εντολή των πρακτόρων ηχογραφεί τις συνομιλίες του με τους υπόλοιπους αξιωματούχους της «FIFA». Ο κλοιός αρχίζει και σφίγγει και το 2015, έρχονται τα ... βραχιόλια. Η ελβετική αστυνομία εισβάλλει στο πολυτελές ξενοδοχείο «Beaur Au Lac» και συλλαμβάνει έξι υψηλόβαθμα στελέχη της «FIFA». Άλλοι 16 θα συλληφθούν έξι μήνες αργότερα. Ο Μπλάτερ θα επανεκλεγεί ... σα να μη συνέβη τίποτε, αλλά δεν θα αντέξει πολύ. Τον Ιούνιο του 2015 θα παραιτηθεί μετά από δέκα εφτά χρόνια παραμονής του στην ηγεσία της «FIFA».

Το έγγραφο που υποδείκνυε έμβασμα του Μπλάτερ προς τον Πλατινί «καίει» και τον Γάλλο, που αποχωρεί επίσης από το ποδόσφαιρο. Την προεδρία της «FIFA» αναλαμβάνει ο Ιταλοελβετός Τζιάνι Ινφαντίνο...

Στην κόλαση της ερήμου

Παρά την σκανδαλολογία, τις κατηγορίες για απευθείας ή έμμεσο χρηματισμό, η διοργάνωση του Κατάρ δεν άλλαξε χέρια. Όπως δεν άλλαξε και της Ρωσίας, με τον πρόεδρο Πούτιν να γίνεται ένας από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της «FIFA» και του Μπλάτερ.

Όταν ανακοινώθηκαν οι συλλήψεις στη Γενεύη και μια μέρα μετά γίνονταν οι δηλώσεις από το «FBI» και το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, η υπόθεση για τους Ρώσους δεν ήταν «παρά μια ακόμη ωμή παρέμβαση των Αμερικανών, που παριστάνουν τον παγκόσμιο Δικαστή, έξω από τα σύνορά τους...».

Το Κατάρ για να διοργανώσει το Παγκόσμιο Κύπελλο, έπρεπε να εκτελέσει τα μεγαλύτερα δημόσια έργα που έγιναν ποτέ. Και οι εργάτες έγιναν αναλώσιμο είδος, αφού εκτός από την εντατικοποίηση της δουλειάς, έπρεπε να αντιμετωπίσουν πρωτοφανείς συνθήκες διαβίωσης. Σκέτη κόλαση, καθώς υποχρεώνονταν να εργάζονται 10 και 12 ώρες ημερησίως, σε θερμοκρασίες άνω των 45 βαθμών.

Η έρημος έκαιγε αδυσώπητα και έπαιρνε ζωές. Στοιβαγμένοι σε κοντέινερ, με ελάχιστο νερό, χωρίς ρεπό, οι εργάτες έπεφταν ο ένας μετά τον άλλον, για 800 ριάλια το μήνα. Περίπου 200 ευρώ. Αργότερα έγινε αύξηση των μισθών, με τον μέσο όρο αμοιβής των εργατών να κυμαίνεται στα 1.000 ριάλια (260 ευρώ), την στιγμή που ο μέσος όρος των μισθών στο Κατάρ είναι 15.700 ριάλια. Περίπου 4.000 ευρώ.

Ένα χρόνο πριν, στις 22 Φεβρουαρίου 2021 ο «Guardian» αποκάλυψε ότι από το 2010 και μετά βρήκαν το θάνατο 6.500 εργαζόμενοι, η πλειοψηφία των οποίων προέρχονταν από τις πιο φτωχές χώρες της Ασίας: Ινδία, Πακιστάν, Νεπάλ, Σρι Λάνκα και Μπαγκλαντές. Η βρετανική εφημερίδα υπολόγιζε πως από τον Δεκέμβριο και μετά πέθαιναν 12 εργάτες την εβδομάδα.

Διεθνείς οργανισμοί άρχισαν να ζητάνε άμεσες παρεμβάσεις από την κυβέρνηση του Κατάρ, που αναγκάστηκε να αναθεωρήσει την εργατική της νομοθεσία, χωρίς πάντως να ιδρώνει το αυτί της για τις καταγγελίες. Επισήμως έχουν καταμετρηθεί 37 θάνατοι, εκ των οποίων οι 34 δεν χαρακτηρίστηκαν ως εργατικά δυστυχήματα, αλλά οφείλονται σε άλλους λόγους.

Ο «Guardian» σημείωνε τρία χαρακτηριστικά παραδείγματα θανάτων στην κόλαση του Κατάρ. Ο Γκαλ Σινγκ Ράι, από το Νεπάλ, καθαριστής στον χώρο διαμονής των εργατών ενός εκ των γηπέδων που κατασκευάστηκαν για το Μουντιάλ, αυτοκτόνησε μόλις μια εβδομάδα μετά την άφιξη του στο Εμιράτο. Ο Μοχάμεντ Σαχίντ Μιά, από το Μπανγκλαντές, έπαθε ηλεκτροπληξία όταν το νερό πλημμύρισε το μικροσκοπικό δωμάτιο που διέμενε και βραχυκύκλωσε τις ηλεκτρικές συσκευές. Στην Ινδία, η οικογένεια του Μαντού Μπολαπαλί, δεν έμαθε ποτέ, πως ο 43χρονος και απόλυτα υγιής άνθρωπός τους, πέθανε από «παθολογικά αίτια», όπως ήταν η επίσημη πληροφόρηση και όταν είχε βρεθεί νεκρός στο πάτωμα του δωματίου του. Αυτοί οι θάνατοι δεν σχετίστηκαν ποτέ με τα έργα για το Παγκόσμιο Κύπελλο.

Σύμφωνα με τον «Guardian» το 69% των θανάτων από Νεπάλ και Μπανγκλαντές καταχωρήθηκαν με την ένδειξη «φυσιολογικά αίτια». Για τους νεκρούς από την Ινδία, το ποσοστό ανέρχεται στο 80%. Ο Μπολαπαλί είχε φύγει για το Κατάρ το 2013. Τον βρήκε νεκρό ο συγκάτοικος του και η οικογένεια του πήρε μόλις 1.000 ευρώ, ως αποζημίωση και απλήρωτων μισθών. Ο γιος του Ραέζ δεν έχει ιδέα πως πέθανε ο πατέρας του: «Ποτέ του δεν είχε προβλήματα υγείας» επαναλαμβάνει, αλλά ποιος τον ακούει;

Εργάτες στο Lousail Stadium τον Δεκέμβριο του 2019 © AP.

Η οργανωτική επιτροπή του Παγκοσμίου Κυπέλλου όταν ρωτήθηκε από τον «Guardian» για τους θανάτους εξέφρασε «βαθιά θλίψη για αυτές τις τραγωδίες, τις οποίες ερευνούμε διεξοδικά. Μας ενδιαφέρει πάντοτε η διαφάνεια γύρω απ' αυτό το θέμα και αμφισβητούμε ανακριβείς ισχυρισμούς για τα πραγματικά νούμερα των εργατών που έχουν χάσει τη ζωή τους στα έργα μας».

Ο εκπρόσωπος της «FIFA» είπε ακόμη χειρότερα: «Με δεδομένα τα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας, η συχνότητα ατυχημάτων στα έργα για το Παγκόσμιο Κύπελλο είναι πολύ μικρότερη, συγκρινόμενη με τις αντίστοιχες σε άλλα μεγάλα κατασκευαστικά έργα ανά τον κόσμο». Προφανώς, όταν οι 6.500 θάνατοι, γίνονται ... 37, μπορείς να λες ό,τι θέλεις.

Το Εμιράτο, βέβαια, δεν έμεινε με σταυρωμένα τα χέρια. Ο Ντέιβιντ Μπέκαμ έγινε - με το αζημίωτο - επίσημος πρεσβευτής του Παγκοσμίου Κυπέλλου, ενώ ο Γκάρεθ Σαουθγκέιτ, κόουτς της Εθνικής Αγγλίας, σφίγγοντας τη γραβάτα του, έκανε μια εξωφρενική δήλωση. «Στο τέλος της ημέρας θα είμαστε εκεί, για το ποδόσφαιρο. Γι αυτό θα είμαστε εκεί. Έχω πάει στο Κατάρ αρκετές φορές και έχω συναντηθεί με πολλούς εργάτες. Σίγουρα θέλουν να γίνει αυτό το τουρνουά. Αγαπούν το ποδόσφαιρο...».

Για ζητήματα Δημοκρατίας, ούτε λόγος. Το Κατάρ σφυρίζει αδιάφορα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα ξενοδοχεία του δεν δέχονται - για παράδειγμα - ομοφυλόφιλους, με τον πρεσβευτή του Μουντιάλ, Καλίντ Σαλμάν, να θυμίζει ότι «όσοι επισκεφθούν τη χώρα, πρέπει να ασπαστούν τους κανόνες μας. Η ομοφυλοφιλία είναι ζημιά στο μυαλό και χαράμ, δηλαδή απαγορεύεται από το Ισλάμ. Δεν είμαι αυστηρά θρησκευόμενος, αλλά ξέρετε τι σημαίνει η λέξη».

Τι γίνεται λοιπόν; Θα δούμε το Παγκόσμιο Κύπελλο πίνοντας μπύρες και φωνάζοντας για την αγαπημένη μας Εθνική Ομάδα; Προφανώς δε γίνεται. Αντιθέτως όπως έγραψε πέρσι τον Σεπτέμβριο στην ιστοσελίδα «The Players Tribune», ο πρώην αρχηγός της Εθνικής Φινλανδίας Τιμ Σπαρβ, πρέπει να συνεχίσουμε να μιλάμε για το Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ, να μην σωπαίνουμε, να ζητάμε ακόμη περισσότερες μεταρρυθμίσεις, να υπερασπιζόμαστε τα ανθρώπινα δικαιώματα, τους ίδιους τους εργάτες που ακόμη και τώρα δουλεύουν ακατάπαυστα για το Μουντιάλ.

Ο Σπαρβ περιγράφει την αφύπνιση του όταν με την Εθνική Φινλανδίας το 2019 επισκέφθηκε το Κατάρ για φιλικούς αγώνες. Η άρνηση του συμπαίκτη του, Ρίκου Ρίσκι, να ακολουθήσει την αποστολή τον προβλημάτισε τόσο πολύ, που αποφάσισε να αφήσει κατά μέρος τις συζητήσεις για τις αποστάσεις της άμυνας με την μεσαία γραμμή και να μάθει τους πραγματικούς λόγους που την ίδια ώρα εργάτες έχαναν τη ζωή τους στο Κατάρ. Μίλησε με εργάτες, έψαξε, έμαθε...

Αξίζει κανείς, πριν δει τον εναρκτήριο αγώνα και όλους τους υπόλοιπους που θα επιλέξει, να διαβάσει την επιστολή του 35χρονου Σπαρβ. Στα ελληνικά έχει μεταφραστεί ολόκληρη από το Humba magazine. Θα συμφωνήσουμε μαζί του, ακόμη και ένα ποστ στο Ινσταγκραμ, ένα τουίτ, που μπορεί να βελτιώσει ή να αλλάξει τα πράγματα στο Κατάρ (που δεν θα έκανε τίποτε, αν δεν υψώνονταν τόσες φωνές διαμαρτυρίες) πιάνει τόπο.

Αν πάλι σκέφτεστε σαν τον Ερίκ Καντονά, δεν έχετε παρά να γυρίσετε την πλάτη σας σε αυτό το μέλλον...

Πηγές: FIFA Uncovered (Netflix), Guardian, Humbamagazine, The Players Tribune, Θανάσης Κρεκούκιας: Το Μουντιάλ της Ντροπής.

1978, το Μουντιάλ της ντροπής

Πριν 44 χρόνια, η Αργεντινή κατακτούσε το πρώτο Μουντιάλ της ιστορίας της. Ο Θανάσης Κρεκούκιας γράφει για τη δικτατορία του Βιδέλα, τη «FIFA», την «CIA», τα εγκλήματα της χούντας, την αντίσταση, τον Μενότι, το Περού, τις σκιές, τις αντιδράσεις, τις δηλώσεις και τη μπάλα που «λεκιάστηκε» με το αίμα χιλιάδων αθώων.

Τον Ιούνιο του 2022 και συγκεκριμένα στις (25/6) συμπληρώθηκαν 44 χρόνια από τον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1978 ανάμεσα στην Αργεντινή και την Ολλανδία.

Η «αλμπισελέστε» είχε κερδίσει 3-1 τους «οράνιε» στην παράταση, κατακτώντας έτσι τον πρώτο τίτλο στην ιστορίας της. Ήταν το απόγευμα της 25ης Ιουνίου του 1978, όταν στο «Monumental» του Μπουένος Άιρες η Αργεντινή κέρδιζε 3-1 την Ολλανδία στον μεγάλο τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου και κατακτούσε το βαρύτιμο τρόπαιο για πρώτη φορά στην ιστορία της.

Ήταν η δικαίωση για μια από τις πιο χαρισματικές γενιές της «αλμπισελέστε», με «μπροστάρηδες» τους Κέμπες, Πασαρέλα, Αρντίλες και Φιγιόλ. Ήταν η μεγαλύτερη στιγμή για το αργεντίνικο ποδόσφαιρο που επιτέλους έφτανε στην κορυφή του κόσμου μετά από προσπάθειες δεκαετιών. Το Μουντιάλ του 1978 δεν ήταν όμως μόνο αυτό. Ήταν και πολλά άλλα, πολύ πιο σημαντικά από το μεγάλο αθλητικό ραντεβού και πολύ πιο δραματικά από τον τελικό και την παράταση.

Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1978 ήταν το Μουντιάλ της ντροπής. Ήταν το Μουντιάλ που διοργανώθηκε στην Αργεντινή της χούντας, των βασανιστηρίων, των διώξεων, του τρόμου, των συγκρούσεων, των αγνοουμένων, των εκτελεσμένων. Ήταν το Μουντιάλ του Βιδέλα, του Χαβελάνζε, του Κίσινγκερ, της υποκρισίας, της σχεδόν συνολικής απάθειας της διεθνούς κοινότητας, της ακατανόητης ανοχής απέναντι σε ένα αιματοβαμμένο καθεστώς που με τις ευλογίες της «FIFA» και της «CIA», εκμεταλλεύτηκε μια παγκόσμια διοργάνωση για να ρίξει στάχτη στα μάτια όλης της υφηλίου και να συνεχίσει απτόητη το εγκληματικό της έργο.

Το «Sport24.gr» κάνει μια μικρή ανασκόπηση στις ημέρες εκείνες όπου το ποδόσφαιρο υποτάχτηκε στη χούντα και εξυπηρέτησε τους σκοπούς της, θα εξετάσει το πολιτικό πλαίσιο της εποχής, θα αναφερθεί σε αυτούς που στήριξαν με σθένος την υποψηφιότητα της Αργεντινής, στους λίγους που όρθωσαν πραγματικά το ανάστημά τους απέναντι στο καθεστώς και τέλος, θα προσπαθήσει να ρίξει φως στις αγωνιστικές σκιές της διοργάνωσης και να απαντήσει στο ερώτημα αν η «αλμπισελέστε» πήρε δίκαια ή όχι τον τίτλο.

Η ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΡΓΕΝΤΙΝΗΣ

Ο Βιδέλα παραδίδει στον Ντανιέλ Πασαρέλα την επίσημη μπάλα της διοργάνωσης.

Η ανάθεση της διοργάνωσης του Μουντιάλ του 1978 αποφασίστηκε 12 χρόνια πριν, τον Ιούλιο του 1966, στο 35ο συνέδριο της «FIFA» που τελέστηκε στο Λονδίνο.

Υπήρχαν δυο υποψήφια κράτη, η Αργεντινή και το Μεξικό, όμως οι Μεξικάνοι, αφού θα διοργάνωναν το Μουντιάλ του 1970, αποσύρθηκαν από την διεκδίκηση.

Η «FIFA» αποφάσισε να δώσει το τουρνουά του '78 στην Αργεντινή, ενώ παράλληλα ανέθεσε τις διοργανώσεις του 1974 και του 1982 στη Δυτική Γερμανία και την Ισπανία αντίστοιχα. Η Αργεντινή είχε διεκδικήσει στο παρελθόν τα Μουντιάλ του 1938, του 1962 και του 1970.

Η «FIFA» είχε δώσει το 1936 τη διοργάνωση του 1938 στη Γαλλία, προκαλώντας τις αντιδράσεις και στη συνέχεια το μποϊκοτάζ όλων των λατινοαμερικάνικων κρατών (εκτός της Βραζιλίας). Ο Ζιλ Ριμέ είχε κάνει ότι περνούσε από το χέρι του για να φιλοξενήσει η χώρα του το Μουντιάλ, ενώ η Λατίνοι υποστήριζαν ότι το Παγκόσμιο Κύπελλο θα έπρεπε να γινόταν εναλλάξ σε Ευρώπη και Νότια Αμερική. Το 1956, στο συνέδριο της Λισαβόνας, η «FIFA» είχε αναθέσει το Μουντιάλ του '62 στη Χιλή και στο συνέδριο του 1964, η διοργάνωση του 1970 δόθηκε στο Μεξικό.

ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΤΟΥ 1976

Η δεκαετία του 1970 δεν ήταν και η καλύτερη για την Αργεντινή. Οικονομική ύφεση και πολιτική αστάθεια συνδυάζονταν με δολοφονίες και λαϊκές εξεγέρσεις. Το 1973 ο ιστορικός ηγέτης της χώρας, Χουάν Περόν, εξελέγη για τρίτη φορά πρόεδρος, αλλά λίγους μήνες αργότερα πέθανε και τον διαδέχτηκε η σύζυγός του, Μαρία Εστέλα Περόν. Η «Ισαβελίτα» προσπάθησε να αντιμετωπίσει την ανεργία και τον κατήφορο της οικονομίας, όμως δεν βρήκε συμπαράσταση από τις πολιτικές δυνάμεις που επιδίδονταν σε αντάρτικο πόλης με συνεχείς συγκρούσεις στα αστικά κέντρα και την ύπαιθρο.

Στο τέλος του 1975, ανώτατοι στρατιωτικοί της Αργεντινής ήρθαν σε επαφή με Αμερικανούς αξιωματούχους της «CIA», ενημερώνοντάς τους για την πρόθεσή τους να αναλάβουν την εξουσία με πραξικόπημα.

Ο υπουργός των εξωτερικών των ΗΠΑ, Χένρι Κίσινγκερ, έθεσε όλον τον μηχανισμό της «CIA» στην Αργεντινή και τις γειτονικές χώρες σε ετοιμότητα και υποσχέθηκε πλήρη κάλυψη στους αρχηγούς.

Το πραξικόπημα εκδηλώθηκε τελικά στις 24 Μαρτίου του 1976, όταν και ανατράπηκε η Περόν. Την εξουσία ανέλαβε τριμελής στρατιωτική επιτροπή, αποτελούμενη από τον στρατηγό Χόρχε Βιδέλα (ο οποίος πήρε και το αξίωμα του προέδρου), τον ναύαρχο Εμίλιο Μασέρα και τον πτέραρχο Ορλάντο Αγόστι.

Η χούντα της Αργεντινής. Στο κέντρο ο Βιδέλα, αριστερά ο Μασέρα και δεξιά ο Αγόστι.

Οι στρατιωτικοί ονόμασαν την χούντα τους «Proceso de Reorganización Nacional», δηλαδή Πορεία της Εθνικής Αναδιοργάνωσης και ξεκίνησαν το έργο τους: συλλήψεις, βασανιστήρια, δολοφονίες, τρομοκρατία. Εκατοντάδες νέοι, εργάτες και φοιτητές εξαφανίζονταν κάθε μέρα στις πόλεις της Αργεντινής. Ο φόβος κυκλοφορούσε στους δρόμους του Μπουένος Άιρες και όλες οι οικογένειες έτρεμαν στον ήχο του τηλεφώνου ή στο χτύπημα της πόρτας. Ολόκληρη η χώρα υπέφερε κάτω από τις εγκληματικές πρακτικές της δικτατορίας και σιγά-σιγά άρχισαν να ακούγονται οι πρώτες φωνές από τα ευρωπαϊκά κυρίως κράτη: πώς ήταν δυνατόν η Αργεντινή να διοργανώσει μια παγκόσμια γιορτή;

ΟΙ ΠΛΑΤΕΣ ΤΟΥ ΧΑΒΕΛΑΝΖΕ ΚΑΙ ΤΗΣ «FIFA»

Ο τότε πρόεδρος της «FIFA», Ζοάο Χαβελάνζε, δέχτηκε πολλές πιέσεις για να πάρει τη διοργάνωση από την Αργεντινή και να την δώσει στη Βραζιλία. Αρκετές ήταν οι χώρες που απειλούσαν με μποϊκοτάζ και τα πράγματα χειροτέρεψαν όταν τον Αύγουστο του 1976 οι Montoneros (μια ένοπλη αριστερή οργάνωση), δολοφόνησαν τον στρατηγό Κάρλος Ομάρ Ακτίς, διευθυντή της οργανωτικής επιτροπής του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Πέρα από τα εγκλήματα της χούντας, υπήρχε πλέον και θέμα ασφάλειας των αποστολών και των επισκεπτών. Οι ίδιοι οι Μοντονέρος πάντως, έστειλαν λίγο αργότερα μια επιστολή στην ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Αργεντινής, καλώντας σε ανακωχή, χωρίς να λάβουν ποτέ απάντηση.

► Τελικά, οι διαμαρτυρίες και οι απειλές κάμφθηκαν από την στήριξη του Χαβελάνζε στην χούντα. Ο Βιδέλα δεν ήξερε πολλά πράγματα από ποδόσφαιρο, αλλά ήθελε όσο τίποτα άλλο το Παγκόσμιο Κύπελλο για να το χρησιμοποιήσει ως όργανο προπαγάνδας τόσο μέσα στη χώρα, όσο και έξω από τα σύνορα.

Είναι χαρακτηριστικό, πως όταν ρωτήθηκε από τον ναύαρχο Εμίλιο Μασέρα, λίγες μέρες μετά το πραξικόπημα, αν σκόπευε να συνεχίσει με τα σχέδια της διοργάνωσης, του απάντησε «ναι, ακόμα και αν κοστίσει εκατό εκατομμύρια». Η «FIFA» έστειλε το 1976 μια αντιπροσωπεία για να επιθεωρήσει την πορεία των έργων στα γήπεδα που θα φιλοξενούσαν τους αγώνες. Μόλις κατέβηκαν από το αεροπλάνο στο Μπουένος Άιρες, δήλωσαν στους δημοσιογράφους ότι δεν ήταν πολιτικοί και πως θα απαντούσαν μόνο σε ερωτήσεις σχετικές με το ποδόσφαιρο...

Λεπτομέρεια: Ανάμεσά τους βρισκόταν και ο πρόεδρος της Γερμανικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, Χέρμαν Νόιμπεργκερ, ο οποίος είχε διατελέσει μέλος των «SS» στα χρόνια του Χίτλερ. Αργότερα πάντως έγινε γνωστό ότι ο Χαβελάνζε είχε εγγυηθεί την διοργάνωση στους πραξικοπηματίες με αντάλλαγμα την απελευθέρωση του Πάουλο Αντόνιο Παραναγουά, γιου ενός βραζιλιάνου διπλωμάτη, που κρατείτο μαζί με τη γυναίκα του στην Αργεντινή. Και κάποιες άλλες φήμες μιλούσαν για «δώρα» της χούντας στον πρόεδρο της «FIFA». Η οποία όχι μόνο δεν αφαίρεσε το Μουντιάλ από τους Αργεντίνους, αλλά πραγματοποίησε και κρυφές συναντήσεις με ευρωπαϊκές ομοσπονδίες για να τις πείσει να συμμετάσχουν κανονικά.

ΚΑΡΑΣΚΟΣΑ, ΜΠΡΑΙΤΝΕΡ & ΚΡΟΙΦ

Ο Πάουλ Μπράιτνερ (Paul Breitner, γεννήθηκε 5 Σεπτεμβρίου 1951) είναι Γερμανός διεθνής πρώην ποδοσφαιριστής, ο οποίος αγωνιζόταν ως μέσος ή αμυντικός. Ήταν βασικό στέλεχος της αμυντικής γραμμής της εθνικής Δυτικής Γερμανίας και της Μπάγερν της δεκαετίας του 1970. Θεωρείται ένας από τους καλύτερους Γερμανούς παίκτες όλων των εποχών και είναι μέλος της καλύτερης ομάδας όλων των εποχών των Παγκοσμίων Κυπέλλων, όπως αυτή ψηφίστηκε το 1994.

Η χούντα δεν έκανε διαχωρισμούς. Πολλοί ποδοσφαιριστές υπήρξαν μέλη της λίστας των 30.000 εξαφανισμένων. Ο Κάρλος Αλμπέρτο Ριβάδα, εξτρέμ της Ουρακάν (και συμπαίκτης του πατέρα του Ροδρίγο Παλάσιο), ήταν ένας από τους αγνοούμενους εκείνης της εποχής. Ο Κλαούντιο Ταμπουρίνι, τερματοφύλακας της Αλμάγρο, βασανίστηκε αλλά κατάφερε να δραπετεύσει από τη φυλακή του και να επιζήσει. Τις μέρες πριν από την έναρξη του Μουντιάλ, οι εξαφανίσεις αυξήθηκαν κατακόρυφα.

Η πρώτη (και μοναδική) «απώλεια» για την Εθνική ομάδα της Αργεντινής, υπήρξε ο ιστορικός της αρχηγός, Χόρχε «Λόμπο» Καρασκόσα. Μέλος της ομάδας που αγωνίστηκε στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Δυτικής Γερμανίας το 1974, αρνήθηκε να παίξει στο Μουντιάλ της πατρίδας του, δηλώνοντας ότι η συνείδησή του δεν του επέτρεπε να ασχοληθεί με το ποδόσφαιρο τη στιγμή που η Αργεντινή «μάτωνε»...

Από το εξωτερικό, μόνο ένας ποδοσφαιριστής αρνήθηκε να ταξιδέψει με την Εθνική του, εκφράζοντας με αυτόν τον τρόπο την αλληλεγγύη του στον λαό της Αργεντινής. Ήταν ο Πάουλ Μπράιτνερ, παγκόσμιος πρωταθλητής 4 χρόνια πριν στο Μουντιάλ της πατρίδας του και γνωστός για τις αριστερές του πεποιθήσεις και την μαοϊκή του ιδεολογία.

Είναι πολλοί αυτοί που συνδέουν την απουσία του Γιόχαν Κρόιφ από την Εθνική Ολλανδίας το 1978, με την χούντα του Βιδέλα, όμως αυτό είναι κάτι που δεν ισχύει.

Ο ίδιος ο Κρόιφ, σε δηλώσεις του το 2008 στο «Radio Catalunya», είχε πει πως ο λόγος για τον οποίο δεν ακολούθησε τελικά την αποστολή, ήταν μια υπόθεση επίθεσης στο σπίτι του από αγνώστους, με θύμα τον ίδιο λίγο πριν το Μουντιάλ, η οποία τον έκανε να προτιμήσει την παραμονή του στη Βαρκελώνη, έτσι ώστε να βρίσκεται κοντά στην οικογένειά του, η οποία επί 4 μήνες προστατευόταν από την αστυνομία.

Ο ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΗΣ ΜΕΝΟΤΙ

Αυτός που κατηγορήθηκε περισσότερο από τους αντιφρονούντες, όχι μόνο για τη συμμετοχή του στο «τσίρκο» αλλά και για την ένοχη «σιωπή» του απέναντι στα εγκλήματα της χούντας, ήταν ο προπονητής της «αλμπισελέστε», Σέσαρ Λουίς Μενότι.

Οι αριστερές του θέσεις (είχε υπάρξει μέλος του κομμουνιστικού κόμματος) δεν συμβάδιζαν με την ανοχή που επιδείκνυε απέναντι στον Βιδέλα, αλλά και τις επαφές που είχε με υψηλούς αξιωματούχους της χούντας στη διάρκεια του τουρνουά.

Ο ίδιος είχε πει μετά το τέλος του Μουντιάλ: «Με χρησιμοποίησαν. Το της εξουσίας που εκμεταλλεύεται τον αθλητισμό, είναι τόσο παλιό όσο και η ανθρωπότητα».

Διηγούνται οι παίκτες του, ότι λίγο πριν ξεκινήσει ο τελικός με την Ολλανδία, τους είχε μαζέψει γύρω του και τους είχε πει αυτά τα λόγια:

► «Εμείς είμαστε ο λαός, εμείς είμαστε τα θύματα και εκπροσωπούμε το μοναδικό νόμιμο σε αυτή τη χώρα, το ποδόσφαιρο. Δεν παίζουμε για τις κερκίδες που είναι γεμάτες από στρατιωτικούς, αλλά για τον κόσμο. Εμείς δεν υπερασπιζόμαστε την δικτατορία, αλλά την ελευθερία»...

Μόλις 10 τετράγωνα μακριά από το «Monumental», το γήπεδο στο οποίο η Αργεντινή κατέκτησε το πρώτο της Μουντιάλ, βρισκόταν η «ESMA», μια στρατιωτική σχολή του πολεμικού ναυτικού, η οποία είχε μετατραπεί σε κρατητήριο αντιφρονούντων. Εκεί γίνονταν καθημερινά ανακρίσεις, εκτελέσεις και βασανιστήρια.

«Όλοι οι πολιτικοί κρατούμενοι, οι κατατρεγμένοι, οι βασανισμένοι και οι συγγενείς των αγνοουμένων, περιμέναμε ότι ο Μενότι θα έλεγε κάτι, ότι θα είχε δυο λόγια αλληλεγγύης προς όλους εμάς, αλλά δεν είπε τίποτα. Μας πόνεσε πολύ, μας διέλυσε. Έκανε και αυτός πολιτική με τη σιωπή του τότε», θυμάται ο Αδόλφο Πέρες Εσκιβέλ, πολιτικός ακτιβιστής που τιμήθηκε το 1980 με το Νόμπελ Ειρήνης και ο οποίος βγήκε από την «ESMA» μετά από αφόρητες πιέσεις της διεθνούς κοινότητας στις 23 Ιουνίου του 1978, δυο μέρες πριν τον τελικό.

ΟΙ ΛΙΓΟΣΤΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ

Ήταν μόνο οι Μοντονέρος, αυτοί που προσπάθησαν να ξεσηκώσουν τους Αργεντίνους μέσα στα γήπεδα του Μουντιάλ, αλλά κατάφεραν ελάχιστα, αφού οι κερκίδες ήταν γεμάτες με στρατιωτικούς, μυστικούς αστυνομικούς και χαφιέδες. Πετάχτηκαν φέιγ βολάν που προσκαλούσαν τον κόσμο να φωνάξει το σύνθημα «Argentina campeón, Videla al paredón», δηλαδή «Αργεντινή πρωταθλήτρια, Βιδέλα στον τοίχο», όμως για ευνόητους λόγους, δεν υπήρξε ανταπόκριση. Τα μέλη των Μοντονέρος, κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου, πραγματοποίησαν και μερικά αναίμακτα χτυπήματα, χωρίς φυσικά ποτέ αυτά να δουν το φως της δημοσιότητας.

Δείτε σχετικό βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=XVU3xmI5ewg

Τα «παλικάρια» της υπόθεσης, αποδείχτηκαν τελικά οι παίκτες της Εθνικής Σουηδίας. Μια αντιπροσωπεία τους με επικεφαλής τον τερματοφύλακα Ρόνι Χέλστρομ και τον χαφ Στάφαν Τάπερ, ακολούθησε σε μια πορεία τους, τις «Μητέρες της πλατείας του Μαΐου».

Η οργάνωση αυτή, «Las Madres de Plaza de Mayo», αποτελείτο από μητέρες (αλλά και αδερφές και συζύγους) των αγνοουμένων, που σαν αρχικό σκοπό τους είχαν να συναντηθούν με τον δικτάτορα Βιδέλα, για να πληροφορηθούν από τις υπηρεσίες του πού κρατούνταν τα παιδιά τους. Για να το πετύχουν, πήγαιναν κάθε μέρα στην "Πλατεία του Μαΐου", η οποία βρίσκεται ακριβώς απέναντι από την Casa Rosada, το Προεδρικό μέγαρο και είναι ο παραδοσιακός χώρος συγκεντρώσεων και διαδηλώσεων στο Μπουένος Άιρες.

Οι Σουηδοί λοιπόν, πήγαν εκεί, μίλησαν με τις «τρελές», όπως τις αποκαλούσε η χούντα και στη συνέχεια μετέφεραν τις εντυπώσεις τους σε ξένους ανταποκριτές, προς μεγάλη δυσαρέσκεια του καθεστώτος. Αλλά ο Βιδέλα ήταν αδίστακτος. Μια από τις πιο απίστευτες ιστορίες που συνέβησαν στη διάρκεια του Μουντιάλ, ήταν εκείνη με την κάρτα που δήθεν είχε στείλει ο Ρούντι Κρολ στην κόρη του, στην Ολλανδία και η οποία έγραφε «εδώ τα όπλα πυροβολούν λουλούδια»! Ο αρχηγός των «οράνιε» είχε μείνει στήλη άλατος όταν είχε πληροφορηθεί το γεγονός. Ήταν γιος ενός ήρωα της αντίστασης εναντίον των ναζί στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου...

Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΑΡΓΕΝΤΙΝΗΣ...

Την 1η Ιουνίου του 1978 όλα ήταν έτοιμα για να ξεκινήσει το Μουντιάλ. Ο πρόεδρος της «FIFA», Χαβελάνζε, στον λόγο που εκφώνησε στην τελετή έναρξης, δεν δίστασε να στείλει το μήνυμά του: «Επιτέλους ο κόσμος θα μπορέσει να δει το πραγματικό πρόσωπο της Αργεντινής».

Από κοντά και ο Κίσινγκερ: «Αυτή η χώρα έχει ένα λαμπρό μέλλον σε όλα τα επίπεδα».

Στις φωνές στήριξης της χούντας από την ξεπουλημένη «FIFA» και την επίσημη γραμμή των ΗΠΑ, ήρθε να προστεθεί και αυτή του Μπέρτι Φογκτς, του αρχηγού της Εθνικής ομάδας της Δυτικής Γερμανίας, ο οποίος προκάλεσε την οργή του απλού λαού ξεκαθαρίζοντας στους δημοσιογράφους ότι «η Αργεντινή είναι μια χώρα στην οποία βασιλεύει η τάξη. Εγώ δεν είδα πουθενά έστω και έναν πολιτικό κρατούμενο»...

Ο Βιδέλα μαζί με τον Κίσινγκερ και τον Ραούλ Κάστρο, πρέσβη των ΗΠΑ στην Αργεντινή.

Ήταν ακριβώς αυτό που ήθελαν η χούντα και ο Βιδέλα. Δηλώσεις από γνωστούς παγκοσμίως ποδοσφαιριστές αλλά και προσωπικότητες κάθε είδους που θα εκφράζονταν θετικά για την κατάσταση στη χώρα. Βέβαια δεν λειτουργούσαν όλα υπέρ τους, αφού εκτός από τον καθυστερημένο Φογκτς υπήρχαν και άλλες φωνές, όπως εκείνες των παικτών της Εθνικής Ολλανδίας, που είχαν καταστήσει σαφές σε όλα τα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων ότι αν κέρδιζαν το τρόπαιο, δεν υπήρχε περίπτωση να το πάρουν από τα χέρια του δικτάτορα Βιδέλα. Ο οποίος Βιδέλα δήλωνε με τη σειρά του και με έναν απερίγραπτο κυνισμό ότι «ο λαός της Αργεντινής δεν αρνείται το παρόν του και βιώνει με χαρά, με μια ηρωική χαρά την πιθανότητα ενός γεμάτου υποσχέσεις μέλλοντος»...

Η ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ ΣΤΟ ΜΟΥΝΤΙΑΛ

Ας περάσουμε τώρα και στα αγωνιστικά. Είναι αλήθεια ότι η Αργεντινή είχε κατέβει στο Μουντιάλ με μια εκπληκτική ομάδα, όμως δεν ήταν κάποιο από τα μεγάλα φαβορί. Υπήρχαν η παγκόσμια πρωταθλήτρια Δυτική Γερμανία, η φιναλίστ του '74, Ολλανδία και η Βραζιλία. Η πίεση που έπεφτε πάνω στην «αλμπισελέστε», όπως είναι εύκολο να γίνει αντιληπτό, ήταν τεράστια. Η χούντα φρόντιζε να το καταστήσει σαφές σε κάθε ευκαιρία και με κάθε τρόπο. Ο Μενότι είχε στα χέρια του την πιο χαρισματική γενιά παικτών που είχε βγάλει ποτέ η χώρα.

Ο Μάριο Κέμπες, ο Ντανιέλ Πασαρέλα, ο Οσβάλντο Αρντίλες, ο "Πάτο" Φιγιόλ, ο Μπερτόνι, ο Χούσεμαν, ο Ολγκίν, ο Ταραντίνι και ο Βίγια ήταν τα μεγάλα ονόματα της Εθνικής ομάδας, η οποία, στον όμιλο έκανε μια φυσιολογική πορεία. Κέρδισε 2-1 την Ουγγαρία με τα τέρματα των Λούκε και Μπερτόνι, επιβλήθηκε με το ίδιο σκορ της Γαλλίας (Πασαρέλα & Λούκε) και έχασε 0-1 από την Ιταλία με το γκολ του Μπέτεγκα, τερματίζοντας έτσι στη δεύτερη θέση. Το γεγονός ότι στην τελευταία αγωνιστική, η Αργεντινή έπαιξε πιο αργά από το άλλο ματς (Γαλλία - Ουγγαρία), δεν έλεγε απολύτως τίποτα, αφού η πρόκριση είχε ήδη κριθεί από την δεύτερη αγωνιστική. Τα «θέματα» με τις ώρες διεξαγωγής θα εμφανίζονταν αργότερα.

Στη συνέχεια, οι 8 ομάδες που είχαν πάρει την πρόκριση από την πρώτη φάση, σχημάτισαν δυο ομίλους των τεσσάρων. Οι δυο ομάδες που θα τερμάτιζαν πρώτες, θα έπαιρναν το εισιτήριο για τον μεγάλο τελικό. Στο γκρουπ της Αργεντινής βρίσκονταν η Βραζιλία, η Πολωνία και το Περού. Τα δυο μεγάλα φαβορί, Αργεντινή και Βραζιλία, ξεκίνησαν με νίκες (3-0 η "σελεσάο" επί του Περού και 2-0 η "αλμπισελέστε" επί της Πολωνίας).

Στη δεύτερη αγωνιστική, το ντέρμπι μεταξύ Βραζιλίας και Αργεντινής έληξε ισόπαλο 0-0. Έτσι, η μεν Βραζιλία έφτανε στο τελευταίο ματς με 3 βαθμούς και 3-0 τέρματα, ενώ η Αργεντινή με 3 βαθμούς και 2-0 τέρματα.

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΜΕ ΤΗΝ ΩΡΑ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ

Στην τρίτη και τελευταία αγωνιστική η Βραζιλία αντιμετώπιζε την Πολωνία και η Αργεντινή το Περού. Οι διοργανωτές, αντί να βάλουν τα δυο ματς την ίδια ώρα, τοποθέτησαν αυτό της «αλμπισελέστε» μετά από αυτό της «σελεσάο», προκαλώντας τις αντιδράσεις των Βραζιλιάνων, που με το δίκιο τους διαμαρτύρονταν για άνιση μεταχείριση.

Οι Αργεντίνοι δεν φρόντισαν καν να κρατήσουν τα προσχήματα, κάνοντας τουλάχιστον το ίδιο και στον άλλο όμιλο, όπου τα παιχνίδια της τελευταίας αγωνιστικής ξεκίνησαν την ίδια ώρα. Όμως...

Όμως, για να είμαστε δίκαιοι, πρέπει να αναφέρουμε το εξής. Τέσσερα χρόνια πριν, στο Μουντιάλ της Δυτικής Γερμανίας, οι διοργανωτές είχαν κάνει ακριβώς το ίδιο. Στην πρώτη φάση των ομίλων, τα ματς της τελευταίας αγωνιστικής είχαν διεξαχθεί όλα την ίδια ώρα, εκτός από το γκρουπ της Δυτικής Γερμανίας! Με την πρόκριση ανοιχτή και για τις 4 ομάδες (Δ. Γερμανία, Α. Γερμανία, Χιλή και Αυστραλία), πρώτα έπαιξαν η Χιλή με την Αυστραλία και μετά οι δυο Γερμανίες. Προφανώς ήταν κάτι εντελώς άδικο, αλλά εκεί δεν είχε ακουστεί κιχ.

Η Εθνική ομάδα της Αργεντινής που έπαιξε στον τελικό του Μουντιάλ. Πίσω, από αριστερά: Πασαρέλα, Μπερτόνι, Ολγκίν, Ταραντίνι, Κέμπες, Φιγιόλ. Μπροστά, από αριστερά: Γκαγιέγο, Αρντίλες, Λούκε, Ορτίς, Γκαλβάν.

Μάλιστα το ίδιο επαναλήφθηκε και στην τελευταία αγωνιστική της δεύτερης φάσης, ξανά στο γκρουπ της Δ. Γερμανίας, με τους Τεύτονες όμως να παίζουν το πρώτο ματς, προφανώς για να το «παίξουν» υπεράνω, με μια μικρή λεπτομέρεια όμως.

Το δεύτερο ματς ήταν αδιάφορο, οπότε ούτε γάτα ούτε ζημιά. Ο σάλος που ξέσπασε στην Αργεντινή με τη διαφορά ώρας διεξαγωγής των κρίσιμων παιχνιδιών, ήταν μεν απόλυτα δικαιολογημένος αλλά και υποκριτικός, αφού τότε φορτώθηκε - δικαιολογημένα - στην χούντα, πριν 4 χρόνια όμως δεν είχε φορτωθεί πουθενά. Επειδή πάντως τα ίδια φαινόμενα παρατηρήθηκαν και στο Μουντιάλ της Ισπανίας το 1982 (με αποκορύφωμα το ματς μεταξύ της Δ. Γερμανίας και της Αυστρίας), η «FIFA» έκανε από το 1986 υποχρεωτική την παράλληλη διεξαγωγή των παιχνιδιών της τελευταίας αγωνιστικής και το πρόβλημα λύθηκε μια και καλή.

ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΟΥ

Στον πρώτο αγώνα της τελευταίας αγωνιστικής της δεύτερης φάσης, η Βραζιλία κέρδισε 3-1 την Πολωνία και έφτασε τους 5 βαθμούς με 6-1 τέρματα. Αυτό αυτόματα σήμαινε ότι η Αργεντινή, για να φτάσει εκείνη στον τελικό του τουρνουά, θα έπρεπε να νικήσει το Περού με διαφορά τεσσάρων γκολ. Με αυτόν τον τρόπο, το δικό της 2-0 στον συντελεστή τερμάτων, θα γινόταν 6-0 (7-1, 8-2 κ.ο.κ) και θα ξεπερνούσε το 6-1 των Βραζιλιάνων.

Πάρα πολλά έχουν ακουστεί για εκείνο το παιχνίδι και με το πέρασμα των χρόνων έχει περάσει στη σφαίρα του μύθου ως ένα 100% στημένο ματς, ως η μεγαλύτερη αγωνιστική σκιά στο Μουντιάλ του 1978. Καταρχήν, είναι μάλλον η πλειοψηφία, αυτή που πιστεύει ότι η Αργεντινή έπρεπε να κερδίσει 6-0 για να προκριθεί. Ενώ χρειαζόταν τέσσερα τέρματα.

Δείτε σχετικό βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=mE2FHQu_ZnA

Αν θέλουμε να το δούμε μόνο από την αγωνιστική πλευρά, μπορούμε να πούμε τα εξής. Το Περού στον όμιλο της πρώτης φάσης, είχε μια πολύ καλή παρουσία με νίκες επί των Σκωτσέζων (3-1) και των Ιρανών (4-1), καθώς και μια ισοπαλία (0-0) με την Ολλανδία. Στη δεύτερη φάση όμως ξεκίνησε με ήττα 3-0 από τη Βραζιλία και συνέχισε με ήττα 1-0 από την Πολωνία. Άρα, όταν έφτασε στην τελευταία αγωνιστική, είχε αποκλειστεί και ήταν αδιάφορο.

Το πρώτο ερώτημα είναι το ακόλουθο: αν οι Περουβιανοί, όταν ακόμα είχαν όλες τις πιθανότητές τους για πρόκριση στον τελικό ανοιχτές, έχασαν 3-0 από την «σελεσάο», βάσει ποιας λογικής δεν θα μπορούσαν να χάσουν 4-0 από την «αλμπισελέστε» όντας αδιάφοροι και αποκλεισμένοι;

Η Αργεντινή, έχοντας (τελείως άδικα) υπόψη της το σκορ με το οποίο θα έπρεπε να κερδίσει, μπήκε στο γήπεδο του Ροσάριο αποφασισμένη να πετύχει όσα περισσότερα γκολ μπορούσε, για να φτάσει στον στόχο της. Οι παίκτες της δάγκωναν μαχαίρια και σίδερα, συν του ότι ήταν σαφέστατα ανώτερη ομάδα από την αντίπαλό της. Επαναλαμβάνω, σε καμία περίπτωση δεν έπρεπε να διεξαχθούν τα δυο παιχνίδια σε διαφορετικές ώρες, αλλά αγωνιστικά, το να πετύχει η "αλμπισελέστε" 4 γκολ εναντίον του αποκλεισμένου Περού, ήταν κάτι προφανέστατα δυνατό. Όμως οι διοργανωτές φρόντισαν να γεμίσουν με επιπλέον σκιές το συγκεκριμένο ματς, δημιουργώντας δικαιολογημένα όλη αυτή την ιστορία περί στημένου.

Ο Λούκε πετυχαίνει το 4-0 απέναντι στο Περού και δίνει σκορ πρόκρισης στην Αργεντινή.

Πριν τον αγώνα, ο Βιδέλα, συνοδευόμενος από τον Χένρι Κίσινγκερ, «επισκέφθηκε» τα αποδυτήρια του Περού, για να «χαιρετήσει», όπως υποστήριξε μετά στον Τύπο, τους παίκτες και τους προπονητές. Ο Χουάν Κάρλος Ομπλίτας, παίκτης της «μπλανκιρόχα», είχε χαρακτηρίσει την επίσκεψη του Βιδέλα και της κουστωδίας του ως κάτι απίστευτο. Μαρτυρίες ποδοσφαιριστών του Περού έλεγαν ότι ο δικτάτορας τούς είχε μιλήσει για την «λατινοαμερικάνικη αδελφοσύνη», αλλά κανείς τους δεν είχε δώσει περισσότερες λεπτομέρειες για τα λεγόμενα του Βιδέλα.

► Αυτό όμως για το οποίο είχαν μιλήσει αρκετοί Περουβιανοί παίκτες, ήταν η αίσθηση ότι κάποιοι συμπαίκτες τους είχαν περίεργη συμπεριφορά μέσα στο γήπεδο, αφήνοντας σαφείς αιχμές για στημένο παιχνίδι.

Όπως ήταν αναμενόμενο, οι περισσότερες υποψίες έπεσαν πάνω στον τερματοφύλακα της Εθνικής Περού, Ραμόν Κιρόγα, ο οποίος ήταν Αργεντίνος που είχε πάρει την περουβιανή υπηκοότητα. Σε εκείνο το παιχνίδι έπαιζε μπροστά στους συμπολίτες του, αφού είχε γεννηθεί, μεγαλώσει και ξεκινήσει την ποδοσφαιρική του καριέρα στο Ροσάριο. Μέχρι σήμερα δεν έχει ξεκαθαρίσει τί ακριβώς έγινε στην κρίσιμη συνάντηση της Αργεντινής με το Περού. Αυτή όμως είναι η μεγαλύτερη (ίσως και μοναδική) αγωνιστική σκιά στην πορεία της «αλμπισελέστε» προς την κατάκτηση του τίτλου. Ενός τίτλου που ήρθε μετά από 120 δραματικά λεπτά στον τελικό του Μπουένος Άιρες.

Ο ΤΕΛΙΚΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΟΛΛΑΝΔΙΑ

Μετά την νίκη με 6-0 επί του Περού και την πανηγυρική πρόκριση της Αργεντινής στον τελικό, έφτασε η πιο μεγάλη στιγμή τόσο για τη διοργάνωση, όσο και για την χούντα. Η αλήθεια είναι ότι ο αργεντίνικος λαός, με το ποδόσφαιρο, το τάνγκο και την εξέγερση να κυλάνε στις φλέβες του, ήταν ενθουσιασμένος στην προοπτική της κατάκτησης του πρώτου Μουντιάλ από την Εθνική του ομάδα. Αντίπαλος ήταν η φιναλίστ και του προηγούμενου παγκοσμίου Κυπέλλου, Ολλανδία, με παρόντα όλα τα αστέρια της (εκτός του Κρόιφ).

Δείτε σχετικό βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=q0pTkEejpRk

Ο τελικός διεξήχθη στις 25 Ιουνίου στο «Μονουμεντάλ», μπροστά σε 72.000 θεατές που είχαν κατακλύσει το γήπεδο της Ρίβερ Πλέιτ. Ο Ερνστ Χάπελ παρέταξε την ομάδα του με κυριότερα ονόματα αυτά των Ρένζενμπρικ, Νέεσκενς, Ρεπ, Κρολ, Χάαν και τους Ρενέ και Βίλι Φαν Ντε Κέρκοφ. Από την άλλη μεριά, η Αργεντινή μπήκε στον αγωνιστικό χώρο αποφασισμένη να κατακτήσει το τρόπαιο. Οι Ολλανδοί έκαναν λόγο για εχθρική ατμόσφαιρα, αλλά για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, είτε με χούντα, είτε χωρίς αυτήν, οι κερκίδες θα "έβραζαν" όποιος και αν ήταν ο αντίπαλος.

Οι γηπεδούχοι πάντως φρόντισαν να παίξουν λίγο με τα νεύρα των Ολλανδών, ζητώντας από τον διαιτητή να ελέγξει τον νάρθηκα που φορούσε στον τραυματισμένο καρπό του ο Ρενέ Φαν Ντε Κέρκοφ. Το παιχνίδι ξεκίνησε τελικά με δεκάλεπτη καθυστέρηση και ήταν ο Κέμπες αυτός που έδωσε προβάδισμα στην ομάδα του προς το τέλος του πρώτου ημιχρόνου. Οι Ολλανδοί ισοφάρισαν στο 82' με την κεφαλιά του Νανίνγκα και έφτασαν πολύ κοντά στη νίκη, αλλά η προβολή του Ρένζενμπρικ στο πρώτο λεπτό των καθυστερήσεων σταμάτησε στο κάθετο δοκάρι.

Ο Πασαρέλα με το Κύπελλο και πίσω του οι άνθρωποι της χούντας.

Το παιχνίδι οδηγήθηκε στην παράταση και εκεί ο «Ματαδόρ» Κέμπες έδωσε ξανά προβάδισμα στην «αλμπισελέστε», μετά από εξαιρετική ατομική προσπάθεια.

Ο θρίαμβος ολοκληρώθηκε με ένα τρίτο γκολ, αυτή τη φορά από τον Μπερτόνι και όταν ο Ιταλός διαιτητής Γκονέλα σφύριξε τη λήξη, το «Μονουμεντάλ» αλλά και ολόκληρη η Αργεντινή έζησαν στιγμές έκστασης με το απόλυτο ντελίριο να επικρατεί σε κάθε γωνιά της χώρας. Οι Ολλανδοί αρνήθηκαν να παραστούν στην απονομή και ο ευτυχισμένος Βιδέλα παρέδωσε το τρόπαιο στον Πασαρέλα.

Η ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΑΡΓΕΝΤΙΝΗΣ

Η «αλμπισελέστε» μπορεί να κατέκτησε το τρόπαιο, όμως ο Βιδέλα χειραγώγησε όλη την Αργεντινή, χειραγώγησε τους πάντες. Ήταν σίγουρα η πιο θλιβερή σελίδα στην ιστορία των Μουντιάλ.

►Αν ο Ολυμπισμός «λεκιάστηκε» από τους Αγώνες του Βερολίνου το 1936, το ποδόσφαιρο «υπέφερε» το 1978.

Μια υπέροχη γενιά παικτών κέρδισε το Κύπελλο χωρίς όμως να προκαλέσει τον Βιδέλα, ο οποίος πανηγύριζε τα γκολ του τελικού χωρίς την στρατιωτική του στολή. Ένας Βιδέλα που παρακολούθησε ζωντανά αυτό το ματς επειδή του το επέτρεψε η διεθνής κοινότητα. Επειδή τον στήριξαν οι ΗΠΑ και η «CIA». Επειδή τον βοήθησε η «FIFA». Επειδή ελάχιστοι ξένοι ποδοσφαιριστές προέβαλλαν αντίσταση. Επειδή ελάχιστοι ξένοι ανταποκριτές υπήρξαν γενναίοι. Η Αργεντινή δεν ήταν η μόνη ένοχη σε αυτή την ιστορία. Απέδειξε όμως ότι είναι μεγάλη, γιατί σε αντίθεση με άλλους, έβαλε χρόνια αργότερα τον δικτάτορα στη φυλακή.

Την ώρα που οι θεατές του «Μονουμεντάλ» πανηγύριζαν τα γκολ της Εθνικής, οι συμπατριώτες τους βασανίζονταν λίγα τετράγωνα πιο κάτω, στην κόλαση της «ESMA».

Μόλις έληξε ο τελικός, ένας από τους βασανιστές, ο Χόρχε «Τίγρε» Ακόστα, όρμησε μέσα στα κελιά ουρλιάζοντας στους κρατούμενους «κερδίσαμε, κερδίσαμε».

► Από εκεί ξεκινούσαν οι περίφημες «πτήσεις του θανάτου», αεροπλάνα που απογειώνονταν για να ρίξουν από ψηλά στο κενό τους μελλοθάνατους.

Την ημέρα του τελικού, πολλοί κρατούμενοι υποχρεώθηκαν να βγουν στους δρόμους, συνοδευόμενοι από τους δήμιούς τους, για να πανηγυρίσουν την κατάκτηση του Μουντιάλ.

Κάποιοι άλλοι αναγκάστηκαν υπό την απειλή όπλων να παρουσιαστούν ως δημοσιογράφοι στις συνεντεύξεις Τύπου για να υποβάλλουν στημένες ερωτήσεις που βόλευαν την χούντα.

«Μας χρησιμοποίησαν για να σκεπάσουν τους 30.000 αγνοούμενους. Νιώθω εξαπατημένος και αναλαμβάνω την ευθύνη που μου αναλογεί. Ήμουν ένα μαλακισμένο που δεν έβλεπε πιο μακριά από την μπάλα», εξομολογήθηκε χρόνια αργότερα ο Ρικάρδο Βίγια, μέλος της πρωταθλήτριας ομάδας της Αργεντινής.

Ο Χόρχε Ραφαέλ Βιδέλα πέθανε πέρυσι τον Μάιο, στη φυλακή του Μάρκος Πας, σε ηλικία 87 ετών. Ελάχιστοι τον έκλαψαν. Κανείς δεν θα τον ξεχάσει...

Πηγές: ole.com.ar, clarin.com, infobae.com, panenka.org, laprensa.pe, latercera.com, elconfidencial.com, elpais.com, abc.es, larepublica.pe, taringa.net

AΔΑΜΑΣΤΟΣ ΝΕΑ

 Με πληροφορίες από: athamastos.blogspot.gr - news247.gr - sport24.gr