Κυβέρνηση και επιστημονική κοινότητα διέπονται από «Omertà» για το σύνδρομο «Long COVID», ενώ δεν ενημερώνουν αν εφαρμόζουν το σύστημα «προστασία αγέλης» ή «ανοσία αγέλης»;

Οι αντιθέσεις και τα πισωγυρίσματα μεταξύ κυβερνήσεων και επιστημόνων για τα μέτρα, την ασφάλεια και την υγεία των πολιτών έναντι του κορωνοϊού, αποκαλύπτουν για ακόμη μια φορά ότι η πολιτεία και οι εμπλεκόμενοι φορείς της υγείας παλινδρομούν επικίνδυνα εις βάρος του κοινωνικού συνόλου, ενώ έχουν στοιχεία από την επιστημονική κοινότητα ότι τα κρούσματα του «Covid-19», είναι πενταπλάσια από αυτά που αναφέρονται καθημερινά από τον ΕΟΔΥ και παρ' όλα αυτά αδιαφορούν και δεν δίνουν εντολές και οδηγίες για την επαναφορά και την γενικευμένη χρήση μάσκας σε όλα τα επίπεδα.

Για πολύ καιρό, η ανοσία αγέλης θεωρούνταν η διέξοδος από την πανδημία. Στο μεταξύ, αυτή η ελπίδα έχει πλέον χαθεί στο λεξιλόγιο πολλών ειδικών. Ο επικεφαλής του γερμανικού Ινστιτούτου Robert Koch, Λόταρ Βίλερ αφαίρεσε τη λέξη «ανοσία αγέλης» από το λεξιλόγιό του σε σχέση με τον Covid-19 τον περασμένο Νοέμβριο. «Ο ιός δεν θα εξαφανιστεί εντελώς», είχε πει σε συνέντευξη Τύπου.

Ανοσία αγέλης σημαίνει ότι ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού έχει ανοσία σε ένα παθογόνο, έτσι ώστε οι αλυσίδες της μόλυνσης να σπάσουν νωρίς. Αυτό προστατεύει τα μη άνοσοποιημένα άτομα από τη μόλυνση. Ο ερευνητής  Αντρέας Σόιτς, συμμερίζεται την εκτίμηση του Βίλερ: Η ανοσία της αγέλης δεν μπορεί να επιτευχθεί με τα σημερινά  εγκεκριμένα εμβόλια.

Στην περίπτωση του Covid-19, η ατομική προστασία έναντι μιας σοβαρής νόσησης, μέσω του εμβολιασμού, είναι πολύ υψηλή - περίπου 93%. Ωστόσο, η προστασία από την Όμικρον  είναι σημαντικά χαμηλότερη - τα εμβόλια δεν παράγουν σαφή ανοσία. Ακόμα κι αν ένα εμβολιασμένο άτομο δεν παρουσιάζει συμπτώματα, μπορεί να μεταδώσει τον ιό σε άλλους.

Ο ιός μπορεί να μεταπηδήσει από τα ζώα στον άνθρωπο

Σύμφωνα με τον ερευνητή Σόιτς, ο ιός μπορεί επίσης να επιβιώσει σε άλλα είδη και στη συνέχεια να μεταπηδήσει στους ανθρώπους. Μελέτες από τη Δανία και την Ολλανδία που εξέτασαν τη μετάδοση του ιού από τα βιζόν στον άνθρωπο σε φάρμες, επιβεβαιώνουν αυτές τις εκτιμήσεις.

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπήρχε μεγάλη πιθανότητα οι εργαζόμενοι να είχαν προσβάλλει τα ζώα. Αυτή η ιδιότητα του ιού καθιστά ουσιαστικά αδύνατη την επίτευξη προστασίας της αγέλης. Ο Ρέινχολντ Φέρστερ, Αντιπρόεδρος της Γερμανικής Εταιρείας Ανοσολογίας, δεν πιστεύει στην προστασία της κοινότητας: «Ένα άτομο που δεν είναι εμβολιασμένο και περιβάλλεται μόνο από εμβολιασμένα άτομα δεν προστατεύεται καθόλου, επειδή τα εμβολιασμένα άτομα μπορούν ακόμα να είναι φορείς του ιός», εκτιμά.

Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους, για τον ανοσολόγο Φέρστερ, η έξοδος από την πανδημία δεν σημαίνει επί του παρόντος ανοσία της αγέλης. Υποστηρίζει ότι ο πληθυσμός θα δημιουργήσει σταδιακά πολλά στρώματα ανοσίας μέσω επαναλαμβανόμενης επαφής με τον ιό: είναι πολύ πιθανό τα άτομα που ήταν ήδη άρρωστα με την παραλλαγή Όμικρον  τον Δεκέμβριο να μολυνθούν ξανά τον Απρίλιο. Αλλά αυτό δεν είναι τόσο κακό, καθώς υπάρχει ήδη μια ορισμένη βασική προστασία. Αυτός ο μηχανισμός βοηθά σταδιακά στην ομαλοποίηση της κατάστασης, εξηγεί ο Φέρστερ.

Προστασία αγέλης ή ανοσία αγέλης;

Ο επιδημιολόγος Κρίστιαν Ντρόστεν και οι συνεργάτες του θεωρούν την έννοια της ανοσίας της αγέλης εξαιρετικά επικίνδυνη.

Προστασία αγέλης ή ανοσία αγέλης; διερωτάται η Μαρτίνα Πρέλογκ, ανοσολόγος και ειδική στην παιδιατρική και εφηβική ιατρική από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Würzburg. Η Πρέλογκ έχει διαφορετική άποψη για το θέμα της ανοσίας της αγέλης. Επισημαίνει ότι ο όρος ανοσία αγέλης μπορεί να έχει διαφορετικές έννοιες.

Πολλοί κατανοούν τον όρο σήμερα από την σκοπιά της επιδημιολογίας. Σχετίζεται δηλαδή περισσότερο με τον όρο προστασία αγέλης: ένας επαρκής αριθμός ατόμων σε μια ομάδα είναι άνοσο και επομένως προστατεύει επίσης τα μη άνοσα άτομα από μόλυνση. Αντίθετα, η Πρέλογκ  εξηγεί, για τους ανοσολόγους, ανοσία αγέλης σημαίνει πόσα άτομα σε μια ομάδα έχουν ανοσία.

Υπό αυτή την έννοια, μια αρκετά υψηλή ανοσία αγέλης, δηλαδή μια αρκετά υψηλή αναλογία ανοσοποιημένων ατόμων, ώστε να μην υπερφορτώνεται το σύστημα υγείας, για παράδειγμα, είναι αρκετά εφικτό. Ωστόσο, αυτό εξακολουθεί να σημαίνει ότι άτομα που δεν έχουν ανοσία μπορεί να μολυνθούν από τον ιό.

Οι καθοριστικοί παράγοντες για αυτόν τον τύπο ανοσίας της αγέλης είναι πόσα άτομα έχουν εμβολιαστεί ή αναρρώσει και πόσο καιρό διαρκεί η προστασία μετά τον εμβολιασμό ή τη μόλυνση. Σε μια μελέτη, η Πρέλογκ και άλλοι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ένα άτομο έπρεπε να έρθει σε επαφή με τον ιό τρεις φορές για να έχει αρκετά αντισώματα και να προστατεύεται επαρκώς και από την Όμικρον. Πόσο καιρό θα διαρκέσει η προστασία μετά από τρεις επαφές - είτε μέσω εμβολιασμού είτε λόγω ασθένειας - εξακολουθεί να είναι δύσκολο να εκτιμηθεί, «αλλά πιθανώς τουλάχιστον έξι έως 12 μήνες με βάση τις τρέχουσες μελέτες, αν όχι περισσότερο», λέει η Πρέλογκ.

Σημαντικό το υψηλό ποσοστό εμβολιασμού

Ως εκ τούτου, ένα υψηλό ποσοστό εμβολιασμού εξακολουθεί να είναι σημαντικό. Ανεξάρτητα από τον ακριβή ορισμό της ανοσίας της αγέλης, οι Πρέλογκ και ο Φέρστερ συμφωνούν: στην έξοδο από την πανδημία, το υψηλό ποσοστό εμβολιασμού εξακολουθεί να είναι πολύ σημαντικό. Μια σύγκριση της τρέχουσας κατάστασης του κορωνοϊού στο Χονγκ Κονγκ και στη Νέα Ζηλανδία δείχνει πόσο σημαντική είναι.

Η στρατηγική χωρίς «Covid» εφαρμόζεται εδώ και καιρό τόσο στη Νέα Ζηλανδία όσο και στο Χονγκ Κονγκ. Υπήρξαν πολύ λίγα κρούσματα κορωνοϊού εκεί τα τελευταία δύο χρόνια. Από τα μέσα Φεβρουαρίου και μετά, τα κρούσματα και στις δύο περιοχές αυξήθηκαν με παρόμοιο ρυθμό, αλλά το ποσοστό θνησιμότητας διέφερε σημαντικά. Ενώ αυτό είναι περίπου δύο άτομα ανά εκατομμύριο κατοίκους στη Νέα Ζηλανδία (από τις 22 Μαρτίου 2022), το Χονγκ Κονγκ κατέγραψε το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας στα μέσα Μαρτίου που έχει μετρηθεί παγκοσμίως από την αρχή της πανδημίας: σχεδόν 38 θάνατοι ανά εκατομμύριο κατοίκους.

Η διαφορά μεταξύ των δύο περιοχών: το ποσοστό εμβολιασμού. Στο Χονγκ Κονγκ, το 88% των θανόντων δεν ήταν πλήρως εμβολιασμένοι (από τις 18 Μαρτίου). Για σύγκριση: στη Νέα Ζηλανδία είναι εμβολιασμένο το 98%.

Κιούμης: Πενταπλάσιος ο αριθμός των κρουσμάτων από αυτά που καταγράφονται

Αναφερόμενος στον πραγματικό αριθμό των μολύνσεων ο καθηγητής πνευμονολογίας στο ΑΠΘ, Ιωάννης Κιούμης, ανέφερε στην ΕΡΤ ότι είναι πενταπλάσιος από αυτόν που ανακοινώνεται.

«Οι λοιμώξεις που καταγράφονται είναι ένα κλάσμα των πραγματικών λοιμώξεων που συμβαίνουν αυτή τη στιγμή στη χώρα. Να υπολογίζετε ότι αυτό το νούμερο θα πρέπει να πολλαπλασιαστεί με έναν παράγοντα που θα πρέπει να είναι ένα 3 ή 4 ή 5, καμιά φορά και περισσότερο. Δεν είναι ελληνικό φαινόμενο, είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, ξέρουμε ότι οι καταγραφόμενες λοιμώξεις, ιδίως όταν είναι σχετικά ήπιες, ένα μεγάλο μέρος τους διαφεύγει από την καταγραφή, γιατί είτε δεν γίνεται αντιληπτό από αυτούς που νοσούν, είτε γιατί δεν δίνεται η κατάλληλη σημασία, είτε γιατί δεν θέλουν να πάνε να τις καταγράψουν» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Αθηνά Λινού: Η μάσκα το ισχυρότερο όπλο ασφάλειας

Η καθηγήτρια Επιδημιολογίας, Αθηνά Λινού, μιλώντας στο «MEGA Σαββατοκύριακο» υπογράμμισε την ανησυχία των ειδικών για το γεγονός ότι οι νέες μεταλλάξεις κοροναϊού, προκαλούν σοβαρότερα συμπτώματα.

«Είναι δύσκολη κατάσταση, δεν είναι μόνο οι μεγάλοι αριθμοί των κρουσμάτων, σε αντιστοιχία με μικρό αριθμό τεστ, εκείνο που απασχολεί περισσότερο είναι οι αριθμοί περιστατικών ανά 100.000 κατοίκους, που είναι υπερβολικά υψηλοί. Το ίδιο ισχύει και για τον γενικό δείκτη θετικότητας, την προηγούμενη εβδομάδα δεν έπεσε κάτω από το 10 ούτε μία μέρα, ωστόσο είχαμε λίγα τεστ. Εκείνο που αρχίζει και μας ανησυχεί είναι ότι τα συμπτώματα των νέων μορφών, προκαλούν σοβαρότερα συμπτώματα, υψηλό πυρετό, πονοκέφαλο, βήχα και αναπνευστικά προβλήματα», ανέφερε αρχικά.

«Η μάσκα παραμένει το ισχυρότερο μέτρο ασφαλείας. Διαφωνώ με τη στάση της πολιτείας. Υπάρχουν πολλά εκκολαπτήρια κορωνοϊού στα ΜΜΜ. Στο αεροπλάνο και στο πλοίο υπάρχει μεγάλος κίνδυνος μόλυνσης γιατί παραμένουμε περισσότερη ώρα σε αυτά τα μέσα, παρά στο λεωφορείο και στο μετρό. Το θέμα της 4ης δόσης είναι ένα ερωτηματικό, αλλά προσφέρει κάτι. Εάν δεν έχεις άλλο τρόπο να προστατευθείς, καλό είναι να το κάνεις. Δεν είναι επαρκής η επιστημονική πληροφόρηση, ωστόσο εξαρτάται από το πώς ζει κανείς. Εάν κάποιος είναι ένας τύπος πολύ κοινωνικός καλό θα είναι να εμβολιαστεί, γιατί έρχεται σε επαφή με περισσότερους ανθρώπους, περισσότερες ώρες», πρόσθεσε η κ. Λινού.

«Πρέπει να συνυπολογίσουμε ότι μέχρι να υπάρξει εμβόλιο που να καλύπτει τις μεταλλάξεις Ο4 και Ο5 θα περάσουν 4-5 μήνες» τόνισε η Αθηνά Λινού.

Κανείς δεν ενημερώνεται για το τι επακολουθεί μετά «covid»

Το «Long Covid» χτύπησε 1,1 εκατομμύριο Έλληνες (και η πανδημία συνεχίζεται…)

► Το σύνδρομο που χαρακτηρίζεται ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τη δημόσια υγεία αφορά το 30% όσων νόσησαν από κορωνοϊό, ανεξαρτήτως αν χρειάστηκε να νοσηλευτούν ή όχι.

► Έχουν καταγραφεί πάνω από 200 συμπτώματα, ορισμένα από τα οποία πολύ σοβαρά, και συνδέονται με τους πνεύμονες, την καρδιά, το ήπαρ, τους ενδοκρινείς αδένες και το κεντρικό νευρικό σύστημα.

► Καθώς η χώρα μας συνεχίζει να δίνει μάχη -όπως και πολλές άλλες χώρες- για την αναχαίτιση του κορωνοϊού και την αντιμετώπιση της λοίμωξης «COVID-19», ένας νέος υγειονομικός κίνδυνος απαιτεί άμεση διαχείριση.

► Πρόκειται για το σύνδρομο «Long COVID», μια αναδυόμενη από τον Μάιο του 2020 χρόνια πάθηση που αφορά έως και το 30% όσων νόσησαν από κορωνοϊό, ανεξαρτήτως αν χρειάστηκε να νοσηλευτούν ή όχι.

Οι επιστημονικές και υγειονομικές αρχές καλούνται ήδη να απαντήσουν στη νέα μείζονα πρόκληση για το σύστημα υγείας και ασφάλισης, με τη λοίμωξη «COVID-19» όχι μόνο να μην τίθεται υπό έλεγχο, αλλά και να τροφοδοτεί με αμείωτο ρυθμό τη δεξαμενή με περιστατικά «Long COVID».

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ποσοστό έως και 30% των ατόμων που θα νοσήσει από κορωνοϊό θα αναπτύξει συμπτώματα «Long COVID».

Στη Βρετανία ανακοινώθηκε ότι το εν λόγω σύνδρομο αφορά πλέον τουλάχιστον 2 εκατομμύρια πολίτες. Ο όρος περιλαμβάνει τα συμπτώματα και τις επιπλοκές (όψιμες ή μακροχρόνιες) που εμμένουν ή εμφανίζονται τέσσερις εβδομάδες μετά τη λοίμωξη με κορωνοϊό, ανεξαρτήτως ηλικίας, και διαρκούν για τρεις ή και περισσότερους μήνες. Σε ποσοστό 5%-10% τα συμπτώματα μπορεί να συνεχίζονται έως και ένα έτος μετά τη νόσηση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι συνολικά έχουν καταγραφεί πάνω από 200 συμπτώματα, ορισμένα από τα οποία πολύ σοβαρά και συνδέονται με ζωτικές λειτουργίες (καρδιαγγειακές, αναπνευστικές, ενδοκρινικές, γνωσιακές) του οργανισμού, χωρίς να μπορούν να αποδοθούν σε άλλη πάθηση πλην της λοίμωξης «COVID-19».

Αυτο το διάστημα που η επιδημία βρίσκεται σε συνεχή άνοδο στη χώρα μας εκτιμάται ότι έως και 200.000 άτομα έχουν ενεργή λοίμωξη «covid-19».  Oι ειδικοι εμφανίζονται ανακουφισμενοι που η άνοδος των κρουσμάτων έχει αποσυνδεθεί από τις εισαγωγές ασθενών στις ΜΕΘ, παρά ταύτα στο τραπέζι των μέτρων επανέρχεται και πάλι η υποχρεωτική χρήση της μάσκας σε κλειστούς χώρους για την αναχαιτιση του κορωνοϊού. Οι νοσηλευομενοι αγγίζουν τους 1.800, δημιουργώντας μικρές αρρυθμίες στα νοσοκομεία.

Στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί πάνω από 3,7 εκατομμύρια λοιμώξεις, το οποίο σημαίνει ότι έως και 1,1 εκατομμύρια άτομα μπορεί να πάσχουν από το σύνδρομο «Long COVID» και να υποφέρουν από διάφορα συμπτώματα. Η διαδρομή που κάνουν οι ασθενείς με σύνδρομο «Long COVID» αναζητώντας ιατρική βοήθεια και λύση στο πρόβλημά τους είναι δύσβατη και με πολλές παρακάμψεις μέχρι την ολοκλήρωσή της, εάν ολοκληρωθεί. Το μαρτυρούν τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας, σύμφωνα με τα οποία μόλις 24.500 ασθενείς έχουν λάβει ιατρική φροντίδα από το 2020.

Από την πλευρά του, το υπουργείο, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς, ακολουθώντας τις ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες δρομολογεί τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πλαισίου δομών και συνολικής διαχείρισης των ασθενών μέσα από το σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης με τον κωδικό της διάγνωσης, τα πρωτόκολλα εξετάσεων και θεραπειών, την αποζημίωσή τους κ.ο.κ. ώστε να προκύψει ένας πλήρης χάρτης για την αντιμετώπιση και διαχείριση του συνδρόμου.

«Το σύνδρομο “Long COVID” χαρακτηρίζεται ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τη δημόσια υγεία. Σύμφωνα με μελέτες, το 30% των ασθενών που θα νοσήσουν από κορωνοϊό θα το αντιμετωπίσουν, δηλαδή σχεδόν 1 στους 5 θα παρουσιάσει κάποιες υπολειμματικές βλάβες σε ζωτικά όργανα όπως οι πνεύμονες, η καρδιά, το ήπαρ, οι ενδοκρινείς αδένες, το κεντρικό νευρικό σύστημα», ανέφερε η καθηγήτρια Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και διευθύντρια Α΄ Κλινικής Εντατικής Θεραπείας (ΚΕΘ) του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός», Αναστασία Κοτανίδου, παρουσιάζοντας την περασμένη εβδομάδα το πρότυπο διεπιστημονικό Κέντρο Αναφοράς ασθενών με «Long COVID» της Α΄ ΚΕΘ.

Το Κέντρο λειτουργεί από την αρχή της πανδημίας και με τη σταδιακή στελέχωσή του με 26 επαγγελματίες υγείας από όλες τις απαραίτητες ιατρικές ειδικότητες προσφέρει ολοκληρωμένη φροντίδα στους ασθενείς με το εν λόγω σύνδρομο.

Οπως υπογράμμισε η κυρία Κοτανίδου, το σύνδρομο «Long COVID» ως μια καινούρια οντότητα απαιτεί ολιστική διεπιστημονική προσέγγιση, με εκπαίδευση του ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού. Είναι ενδεικτικό ότι στο Κέντρο απασχολούνται, εκτός από τις βασικές ιατρικές ειδικότητες, νευρολόγοι, ψυχίατροι, ΩΡΛ, δερματολόγοι, νευροψυχολόγοι, εργοφυσιολόγοι και φυσιοθεραπευτές.

Ηδη περισσότεροι από 200 ασθενείς είναι σε αναμονή για αξιολόγηση στο Κέντρο Αναφοράς του «Ευαγγελισμού». «Το σύνδρομο «Long COVID» είναι μια επείγουσα κατάσταση δημόσιας υγείας αφού οι πνευμονολογικές, καρδιολογικές, νευρολογικές εκφάνσεις των ασθενών έρχονται να προστεθούν στους χρόνιους ασθενείς που ήδη απασχολούν το σύστημα υγείας», λέει στο «ΘΕΜΑ» η επίκουρη καθηγήτρια Παθολογίας - Λοιμωξιολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, γιατρός της Γ΄ Παθολογικής Κλινικής και επιστημονικά υπεύθυνη του Ιατρείου «Post-COVID» του νοσοκομείου «Σωτηρία», Γαρυφαλλιά Πουλάκου.

Ιδιαίτερη αναφορά κάνει η ειδικός στον αυξημένο κίνδυνο που διατρέχουν οι ασθενείς με λοίμωξη «COVID-19» να εμφανίσουν καρδιαγγειακή νόσο: «Επείγει να καταρτιστούν πρωτόκολλα για τους ασθενείς, τα οποία να ακολουθούνται μετά τον πρώτο χρόνο από τη νόσηση. Είναι σημαντικό να ελεγχθεί ο πληθυσμός αυτών που μολύνθηκαν ώστε να μην αυξηθούν δραματικά οι ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο».

«Γνωρίζουμε ότι μπορούν να προκληθούν, μεταξύ άλλων, περικαρδίτιδα και μυοκαρδίτιδα, οι οποίες μερικές φορές δεν διαγιγνώσκονται στα αρχικά στάδια. Η διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπιση αυτών κρίνεται απαραίτητη, για να μην παραμείνει βλάβη στο μυοκάρδιο καθώς η προσβολή της καρδιάς σχετίζεται με χειρότερη πρόγνωση», τονίζει ο επιμελητής Α΄ της Β΄ Καρδιολογικής Κλινικής, υπεύθυνος Καρδιολογικού Ιατρείου Λιπιδίων του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός», Παντελής Γουνόπουλος.

Στο πλαίσιο του ιατρείου, οι ασθενείς υποβάλλονται σε βασικό καρδιολογικό έλεγχο με κλινική εξέταση, ηλεκτροκαρδιογράφημα, υπερηχογράφημα καρδιάς και ακολουθεί λεπτομερής έλεγχος του καρδιαγγειακού σκέλους του αυτόνομου νευρικού συστήματος.

Το ιατρείο «Long COVID» του «Σωτηρία» κατά το πρώτο έτος λειτουργίας του, από τον Μάιο του 2020 έως τον Μάιο του 2021, δέχτηκε τουλάχιστον 400 ασθενείς καταγράφοντας διπλάσιο αριθμό επισκέψεων.

«Είναι σαφές ότι οι εκατοντάδες ασθενείς που έχουμε δει είναι ένα πολύ μικρό δείγμα των ασθενών με αυτό το σύνδρομο καθώς η δυναμική του είναι πολύ μεγαλύτερη», λέει η κυρία Πουλάκου.

Όπως διευκρινίζει η καθηγήτρια, τον πρώτο χρόνο απευθύνονταν στο ιατρείο μόνο ασθενείς που είχαν νοσηλευτεί λόγω της λοίμωξης «COVID-19», ωστόσο από τον Μάιο του 2021 σημαντικό ποσοστό των ασθενών με εμμένοντα συμπτώματα «Long COVID» δεν έχουν ιστορικό νοσηλείας παρά μόνο ήπιας νόσησης κατ’ οίκον. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η ζήτηση ιατρικής διάγνωσης και βοήθειας είναι διαρκώς αυξανόμενη.

Επισημαίνει, μάλιστα, το θολό τοπίο στο οποίο βρίσκονται και κινούνται οι ασθενείς με «Long COVID»: «Η διαχείριση όλων αυτών των συμπτωμάτων που βιώνουν είναι πολλές φορές πολύ δύσκολη, γιατί κινούνται σε μια θολή, γκρίζα ζώνη με συμπτώματα ποικίλα που προκαλούν σύγχυση στους ίδιους και τους γιατρούς. Όσοι, δε, δεν έχουν νοσηλευτεί, ταλαιπωρούνται συχνά περισσότερο μέχρι να βρουν την άκρη στα εμμένοντα συμπτώματα. Για πολλούς από αυτούς η διάγνωση και το πρωτόκολλο των εξετάσεων και της παρακολούθησης έρχονται ως μία λύτρωση, μας λένε ότι ξέρουν επιτέλους από τι πάσχουν».

Αν αναλογιστεί κανείς ότι η λοίμωξη «COVID-19» απασχολεί την παγκόσμια ιατρική κοινότητα μόλις 27 μήνες και τα επιστημονικά ερωτήματα σχετικά με τους παθογενετικούς μηχανισμούς και τις αποτελεσματικές θεραπείες αναζητούν ακόμη απαντήσεις, γίνεται προφανές ότι τα ερωτήματα αυτά πολλαπλασιάζονται σε ό,τι αφορά το «Long COVID».

Κάθε επιδημικό κύμα επιφυλάσσει και μία έκπληξη για τους επιστήμονες. Είναι ενδεικτικό ότι το τρέχον κύμα, που έχουν σηκώσει οι υποπαραλλαγές ΒΑ.4 και ΒΑ.5 της μετάλλαξης «Omicron», όπως και το προηγούμενο στην αρχή του έτους, με τις υποπαραλλαγές ΒΑ.2 και ΒΑ.3, φαίνεται να σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο για εμφάνιση του συνδρόμου «Long COVID» σε όσους μολύνθηκαν σε σύγκριση με τα περιστατικά που άφησαν πίσω τους τα κύματα της μετάλλαξης «Delta».

Επειδή όμως η μόλυνση με «Omicron» αφορά μεγάλο πληθυσμό ατόμων, οι τελικοί αριθμοί όσων θα εμφανίσουν το σύνδρομο «Long COVID» αναμένεται να είναι αυξημένοι συνολικά.

Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα 3,7 εκατομμύρια μολύνσεις στη χώρα μας, τα 2,5 εκατομμύρια σχετίζονται με τη μετάλλαξη «Omicron» και έχουν καταγραφεί τους τελευταίους έξι μήνες. Επίσης, στην παρούσα φάση οι ειδικοί επικεντρώνονται στις επαναλοιμώξεις.

«Τίθεται προφανώς το ερώτημα για τον κίνδυνο που αναπτύσσεται στην περίπτωση των επαναλοιμώξεων. Ουδείς μπορεί να προβλέψει ακόμη την επίπτωση της επαναλαμβανόμενης λοίμωξης “COVID-19” στον οργανισμό. Προς το παρόν έχουμε δει ότι είναι μειωμένος ο κίνδυνος επαναλοίμωξης για όσους έχουν λάβει αντι-ιική θεραπεία μέσα στις πρώτες 3 έως 5 ημέρες από τη μόλυνση με κορωνοϊό», σημειώνει η κυρία Πουλάκου.

Τα συμπτώματα του συνδρόμου

Καινούρια ή εμμένοντα συμπτώματα (πάνω από 200) μπορεί να εμφανιστούν σε ασθενείς με «COVID-19», ανεξάρτητα από τη βαρύτητα της αρχικής λοίμωξης. Εκτός από τα συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα που ήταν και το πρώτο που έπληττε ο κορωνοϊός, οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν κόπωση, διαταραχές ύπνου, άγχος, κατάθλιψη, ταχυκαρδίες, ορθοστατική πίεση, μυοκαρδίτιδα, περικαρδίτιδα, νευρολογικά συμπτώματα (δυσαυτονομία, γνωστικά ελλείμματα κ.λπ.), σπανιότερα πνευμονική εμβολή. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι υποτροπιάζοντα και να πυροδοτούνται μετά από στρες, αφυδάτωση, σωματική κόπωση.

Για την επιστημονική κοινότητα το σύνδρομο «Long COVID» είναι πρωτόγνωρο, καθώς το εύρος και η ένταση των συμπτωμάτων μετά τη λοίμωξη δεν εντοπίζονται σε άλλη περίπτωση. Για παράδειγμα, μετά τη νόσηση από γρίπη ή πνευμονία καταγράφεται κυρίως κόπωση ή στις λοιμώξεις που προκαλούν οι ερπητοϊοί το σύνδρομο της μακράς κόπωσης. Ουδέποτε όμως έχει καταγραφεί σε τέτοια έκταση η μεταλοιμώδης προσβολή πολλών συστημάτων του οργανισμού.

Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία της πρώτης ελληνικής μελέτης (εκπονήθηκε από ομάδα Ελλήνων επιστημόνων, μεταξύ των οποίων η αναπληρώτρια καθηγήτρια Πνευμονολογίας του ΕΚΠΑ, Παρασκευή Κατσαούνου, η βιοχημικός - βιοτεχνολόγος, ερευνήτρια του ΕΚΠΑ, Μάρθα-Σπυριδούλα Κατσαρού και η παιδίατρος, πρόεδρος “Long COVID Greece”, Ελένη Ιασωνίδου), η οποία καταγράφει δεδομένα και από ασθενείς που δεν νοσηλεύτηκαν κατά τη φάση της λοίμωξης από κορωνοϊό.

Σύμφωνα με αυτά, το 68,5% των ασθενών που δεν νοσηλεύτηκαν κατά την οξεία φάση υποφέρει από κόπωση, το 16,8% από δύσπνοια, το 28,7% από δυσκολία συγκέντρωσης και το 28% από ταχυκαρδία.

To δίκτυο δομών του «Long COVID»

Στη χώρα μας έχουν αναπτυχθεί σταδιακά από την αρχή της πανδημίας 132 ιατρεία «Long COVID»: τα 82 σε νοσοκομεία και τα 50 σε Κέντρα Υγείας και στις 7 Υγειονομικές Περιφέρειες. Κομβική είναι η συνεργασία τους με τα Κέντρα Αναφοράς όπως αυτό του «Ευαγγελισμού».

«Καταγράφουμε, ερευνούμε, διαγιγνώσκουμε και αντιμετωπίζουμε ολιστικά τους ασθενείς με «Long COVID» ενώ παράλληλα προσπαθούμε να ευαισθητοποιήσουμε το κοινό και την Πολιτεία ώστε να συνεχίσουμε και να διευρύνουμε το έργο μας. H δημιουργία Kέντρων Αναφοράς που θα κατευθύνουν, θα θεραπεύσουν και θα παρακολουθήσουν μακροπρόθεσμα αυτούς τους πάσχοντες είναι επιστημονικά, επιδημιολογικά, οικονομικά και κυρίως ανθρώπινα η μοναδική ορθή βάση για τους ερευνητές και τους κλινικούς γιατρούς ώστε να λύσουν τον γρίφο του Long COVID», λέει η αναπληρώτρια καθηγήτρια Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, υπεύθυνη για τις λοιμώξεις ως μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Πνευμονικής Εταιρείας, Παρασκευή Κατσαούνου.

«Αυτή η συντονισμένη διαχείριση πρέπει να γίνει από τα Κέντρα Αναφοράς των μεγάλων νοσοκομείων, ώστε να χαραχθεί η στρατηγική και για τις άλλες δομές του συστήματος υγείας, ιδίως στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα», συμπληρώνει η κυρία Πουλάκου. Η ίδια δηλώνει αισιόδοξη για το αποτύπωμα όλης αυτής της περιόδου και της διεπιστημονικής συνεργασίας στο σύνδρομο “Long COVID”: «Εχουμε πια τεράστιες ερευνητικές δυνατότητες, όπως και μαζικότητα ασθενών. Θεωρώ ότι μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, ίσως και νωρίτερα, θα έχουμε ξεκλειδώσει τον μηχανισμό που ενεργοποιεί το σύνδρομο σε κάθε οργανισμό και θα μπορούμε να ξέρουμε πώς θα παρέμβουμε χάρη και στην εξατομικευμένη ιατρική».

Πως η «ανοσία της αγέλης» μπορεί να μετατραπεί σε εγκληματική ενέργεια

Παράδειγμα ασθένειας που εξαλείφθηκε από την ανοσία της αγέλης είναι η ευλογιά, που ενώ υπήρξε μάστιγα για τους ανθρώπους από την αρχαιότητα το 1977 εξαλείφθηκε μέσω εμβολιασμού.

Το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας ορίζει κατά κυριολεξία την αγέλη ως «πλήθος ζώων του ίδιου είδους, που ζουν και μετακινούνται μαζί», και μεταφορικά / μειωτικά ως κάθε «ανοργάνωτο, άβουλο και ισοπεδωτικά απρόσωπο πλήθος ανθρώπων» - οι λέξεις «μπουλούκι» και «μάζα» είναι συνώνυμες της αγέλης (από το «άγω», δηλαδή «οδηγώ») και το ωραίο στον ορισμό είναι τα παραδείγματα: (αγέλη) οπαδών ή ψηφοφόρων, λέει το Λεξικό, και ήδη οι πρώτοι συνειρμοί έχουν αρχίσει να γεννιούνται στο μυαλό μας.

Η υπόθεση γίνεται ακόμα πιο αστεία, όταν, λίγο παραπάνω, το μάτι πέσει στην ετυμολογία της λέξης «αγελάδα», που βέβαια παράγεται από την «αγέλη». Το Λεξικό αναφέρει πως η έκφραση «αγελαία βους», δηλαδή «θηλυκό βόδι που ανήκει σε αγέλη» συνέβαλε στη δημιουργία της λέξης «αγελάς», που αντικατέστησε την αρχαία λέξη «βους», το θηλυκό βόδι.

Τώρα, η ανοσία αγελαίων ζώων, ή ανθρώπων, είναι ένα σημαντικό ζήτημα. Η ανοσία είναι η ικανότητα του οργανισμού να αντιστέκεται ή να ξεπερνά μια μικροβιακή ή παρασιτική εισβολή, λέει το Λεξικό.

Η λέξη, που η αρχική της σημασία ήταν «να μην πάσχει κανείς από κάποιο νόσημα», παράγεται από το α+νοσία, από το «νόσος» (δηλαδή «ασθένεια», αγνώστου ετύμου) και είναι η απόδοση του αγγλικού όρου «immunity».

Η «Wikipedia» λέει πως η «ανοσία της αγέλης» (επίσης «φαινόμενο αγέλης, ανοσία κοινότητας, ανοσία πληθυσμού ή κοινωνική ανοσία») είναι μια μορφή έμμεσης προστασίας από μολυσματικές ασθένειες, που συμβαίνει όταν ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού έχει γίνει άνοσο σε μια μόλυνση, είτε μέσω προηγούμενων μολύνσεων, είτε μέσω εμβολιασμού, παρέχοντας έτσι έναν βαθμό προστασίας σε άτομα που δεν είναι άνοσα. Οσο μεγαλύτερη είναι η αναλογία των ατόμων με ανοσία σε μια κοινότητα, τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα τα μη άνοσα άτομα να έρθουν σε επαφή με μολυσματικό, συμβάλλοντας έτσι στην προστασία των μη ανοσοποιημένων ατόμων από τη μόλυνση.

Η ανοσία της αγέλης αναγνωρίστηκε ως φυσικό φαινόμενο το 1930, όταν παρατηρήθηκε πως οι νέες μολύνσεις των παιδιών από ιλαρά μειώθηκαν όταν σημαντικός αριθμός παιδιών ήταν ήδη άνοσα. Παράδειγμα ασθένειας που εξαλείφθηκε από την ανοσία της αγέλης είναι η ευλογιά, που ενώ υπήρξε μάστιγα για τους ανθρώπους από την αρχαιότητα, με εκατοντάδες εκατομμύρια θυμάτων, το 1977 εξαλείφθηκε μέσω εμβολιασμού.

► Ωστόσο, το να περιμένει κανείς πως η επιδημία του κορωνοϊού θα εξαλειφθεί μέσω της ανοσίας της αγέλης είναι μάταιο, για να μην πω εγκληματικό, εάν αναχθεί σε επίσημη πολιτική αντιμετώπισης του «Covid-19». Ο δρ Αντριου Πόλαρντ, σύμβουλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και επικεφαλής του Ερευνητικού Κέντρου Εμβολίων του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, δήλωσε πρόσφατα πως η «ανοσία της αγέλης είναι μια μυθική έννοια...».

Ο καθηγητής επισήμανε πως ο εμβολιασμός αναμφίβολα επιβραδύνει τη διαδικασία μετάδοσης, αλλά δεν σταματά την εξάπλωση της νόσου, μια και είναι αναπόφευκτο να εμφανιστούν μεταλλάξεις ακόμα πιο ανθεκτικές στα εμβόλια.

Συμφωνώντας, ο Γερμανός επιδημιολόγος Χέντρικ Στρικ είχε αναφέρει πως «έτσι κι αλλιώς δεν θα έχουμε ανοσία αγέλης, επειδή το εμβόλιο απλά δεν προστατεύει πλήρως από τον ιό. Αλλά αυτό που μπορεί να κάνει πολύ καλά είναι να μας προστατεύσει από τη νοσηλεία ή ακόμη και από τον θάνατο».

► Γεγονός είναι πως εάν καταρρακώνεις δολίως το Σύστημα Υγείας περιμένοντας πως μόνο με τον εμβολιασμό θα εξαλείψεις μια μολυσματική νόσο, τότε είναι πρόδηλο πως αντιμετωπίζεις τους πολίτες ως άβουλα, αγελαία ζώα, ως βόδια, αρσενικά και θηλυκά, που δεν σε νοιάζει εάν πεθάνουν και κάμποσα από δαύτα, για να αποκτήσει ανοσία η αγέλη τους.

AΔΑΜΑΣΤΟΣ ΝΕΑ

 Με πληροφορίες από: athamastos.blogspot.gr - naftemporiki.gr - tovima.gr - protothema.gr - efsyn.gr